Συμ-φέρει τον Τόπο και την Τέχνη;

Δημοσιεύτηκε στα Χανιώτικα Νέα 1-3-10


Να ξεκινήσουμε με τα καλά και συμ-φέροντα. Ένα σημαντικό βιβλίο ποίησης παρουσιάζεται σήμερα το απόγευμα στις 7 στο δημαρχείο Χανίων. Πρόκειται για την νέα ποιητική συλλογή του σημαντικού λογοτέχνη, συγγραφέα , οικολόγου και, βέβαια, ακαδημαϊκού με σημαντικότατο διεθνές επιστημονικό έργο (δεν ξέρω ποια ακριβώς είναι σειρά των τίτλων του που τον εκφράζει), του πρώην πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Γιάννη Φίλη, που τελευταία αρθρογραφεί και σε τούτη τη σελίδα με θέματα περιβαλλοντικά, σχετικά και με το περιβαλλοντικό πάρκο του Πολυτεχνείου Κρήτης, το οποίο ο ίδιος ίδρυσε.

Δυτικά του Ομήρου
• «Δυτικά του Ομήρου» είναι ο τίτλος της και η προσέλευση αναμένεται μεγάλη καθώς ο Γιάννης Φίλης, εκτός από αναγνωρισμένος επιστήμονας και λογοτέχνης έχει ισχυρά ερείσματα στην τοπική κοινωνία λόγω και της προσφοράς και ενεργούς συμμετοχής του σε πολλές τοπικές αναπτυξιακές και πολιτισμικές δράσεις.
• Έπειτα, οι παρουσιαστές του βιβλίου είναι, επίσης, δύο από τις καλύτερες πένες του τόπου με μεγάλη απήχηση των γραφομένων τους αλλά και μεγάλη προσωπική δημιουργία και προσφορά στον τοπικό πολιτισμό. Τον οποίο υπηρετούν, εδώ και χρόνια, με συνέπεια, αγάπη και ανιδιοτέλεια . Συμβάλλοντας-όταν και όπου τους ζητηθεί- στην ανάδειξη των ποικίλων μορφών του. Τον Βαγγέλη Κακατσάκη και την Βαρβάρα Περάκη.
• Στα ποιήματα της συλλογής του Γιάννη Φίλη, τα Χανιά, ο νομός, έχουν σημαντική και αναγνωρίσιμη αναφορά . Μια μικρή πρόγευση από το βιβλίο: Και πώς να παλαίψεις εκείνον που πιστεύει/ τα δικά του ψέματα για αλήθεια/για λίγη εξουσία ανάμεσα στους Αχαιούς/λίγη εύνοια από τον Αγαμέμνονα,/για μια εμφάνιση στην τηλεόραση;/ Ακόμα κι οι θεοί υποκρίνονται ότι δεν βλέπουν./ Πώς να συντάσσονται άραγε/η νέμεσις η τιμή κι η εξουσία;


Η Τέχνη και ο Τόπος• Και τώρα πάμε σε άλλα ,πολιτιστικά, συμ-φέροντα . Οχι ευχάριστα αυτή τη φορά. Καθώς, υπάρχει πολύς, δημόσιος και ιδιωτικός… κουρνιαχτός από τις δικαιολογημένες αντιδράσεις αποκλεισμένων καλλιτεχνών -δημιουργών του νομού σχετικά με την διοργάνωση της τελευταίας εικαστικής έκθεσης της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων με τίτλο «Η Τέχνη και ο Τόπος». Μια πολύ καλή, κατά τα άλλα, έκθεση με την συμμετοχή 52 ντόπιων εικαστικών .
• Δυστυχώς ο «αποκλεισμός»(;) άλλων 50, περίπου, ντόπιων καλλιτεχνών, εκ των οποίων όπως καταγγέλλεται και δημόσια, οι 30 είναι και ενεργά μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας(ΕΕΤΕ) και το έργο των υπολοίπων 20 έχει ήδη αξιολογηθεί θετικά, τείνει να επαναφέρει στα Χανιά, ένα γενικότερο «ψυχροπολεμικό» κλίμα μεταξύ των καλλιτεχνών αλλά και της Δημοτικής Πινακοθήκης. Ένα κλίμα που, μοιραία, θα μεταφερθεί στην τοπική κοινωνία εάν δεν γίνουν διορθωτικές κινήσεις, χωρίς ιμπεριαλισμούς των, πάσης φύσεως, «κρατούντων».

Πισωγύρισμα
• Και όταν λέμε να «επαναφέρει» αναφερόμαστε σε καταστάσεις προ 15 ετών περίπου, που σιγά-σιγά εξομαλύνθηκαν . Τόσο επειδή η κοινωνία, κεντρικά και τοπικά, προχώρησε έτσι που και η αξιολόγηση και τα κριτήρια συμμετοχών, καλλιτεχνών και τεχνών, άλλαξαν («εμπλουτίστηκαν» εν πολλοίς). Αλλά και επειδή οι ντόπιοι δημιουργοί- καλλιτέχνες προσπάθησαν και πέτυχαν να συμβιώσουν αρμονικότερα σ αυτήν την μικρή «αγορά» του δήμου μας. Και ακόμα, επειδή υπήρξαν άνθρωποι - δημιουργοί , αυτοδιοικητικοί και όχι μόνο (θυμίζουμε μόνο την Αναστασία Καλπάκη-Γεωργουλάκη και την ισχυρή ώθηση των εικαστικών επί δημαρχίας Τζανακάκη -αντιδήμαρχος πολιτισμού Μάρκος Βεκρής και κατέληξαν στην δημιουργία της Δημοτικής Πινακοθήκης) που κατέβαλαν πολλές ενωτικές και αναπτυξιακές προσπάθειες για τον συγκεκριμένο χώρο αλλά και τον πολιτισμό γενικότερα. Και αυτό, δεν το ξεχνούμε όσοι (λίγοι) κάναμε τότε, εκ του σύνεγγυς, ρεπορτάζ-δημοσιολογικές παρεμβάσεις για να προχωρήσουν τα πολιτιστικά στην πόλη και στον νομό μας, σε όλα τα επίπεδα.

Διαφάνεια και ηθική αμοιβή• Το να συμμετέχει ένας καλλιτέχνης-εικαστικός δημιουργός σε μια έκθεση στην Δημοτική Πινακοθήκη της πόλης που κατάγεται, ζει ή εργάζεται, δεν σημαίνει βέβαια ούτε υλική αμοιβή ούτε αυτόματη καταξίωση. Είναι όμως μια ηθική αμοιβή, για την προσφορά του και στον τοπικό πολιτισμό και μία μικρή αφορμή για όσους, στο παρόν ή στο μέλλον, θελήσουν να ασχοληθούν με το έργο του. Αυτή την ηθική αμοιβή δεν την στερείς από κάποιους αυθαίρετα. Κι εδώ μπαίνει το θέμα της διαφάνειας και της μεροληψίας των επιλογών. Όπως καταγγέλλεται, δεν υπήρξαν ανακοινώσεις στο ενημερωτικό δελτίο του ΕΕΤΕ ούτε στον τοπικό τύπο. Δεν ενημερώθηκε η νομαρχιακή επιτροπή, δεν, δεν, δεν...
• Επίσης, ο αποκλεισμός της τέχνης της φωτογραφίας (χωρίς ρητή αναφορά ότι θα υπάρξει ξεχωριστή έκθεση), αφού δεν προσκλήθηκαν ντόπιοι καλλιτέχνες φωτογράφοι με διεθνή παρουσία, βιβλιογραφικές αναφορές και καταξίωση, δημιουργεί, πάλι, ένα ζήτημα και μια συζήτηση για την οποία νομίζουμε ότι η δημοτική Πινακοθήκη δεν ήταν ανάγκη να εμπλακεί πρακτικά, με ντε φάκτο αποκλεισμούς.
• Να επισημάνουμε δε ότι υπήρχε ΤΡΟΠΟΣ να μην υπάρξουν αποκλεισμοί, με τη δημιουργία δύο ή τριών ενοτήτων της έκθεσης, με κατανομή και του καλλιτεχνικού δυναμικού, όπως έχει ξαναγίνει.
• Να πιστέψουμε ότι όλο αυτό ήταν μια αστοχία; Τότε, υπάρχει -λίγος- χρόνος ακόμα (πριν οι αντιδράσεις, όπως λένε οι δημοσιογραφικές μας πληροφορίες, δυναμώσουν) να υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις. Ώστε να σταματήσει να αιωρείται ο κουρνιαχτός που έχει γίνει σύννεφο και απειλεί να μονιμοποιηθεί στον εικαστικό χώρο ειδικά και, πολιτιστικά, στον Τόπο.

Οι αποκλεισμοί, συμβάλλουν, συμ-φέρουν τον ΤΟΠΟ και την Τέχνη και μάλιστα σε τούτη την, γενικότερα, «νεφελώδη» συγκυρία;