Παρασκευή, Φεβρουαρίου 28, 2014

Στον πρώτο πανελλαδικά εφηβικό ραδιομαραθώνιο Εντυπωσίασαν οι μαθητές των Χανίων



                 «Ακόμα και με σπασμένα φτερά θέλω να πετάξω» Μίλτος Σαχτούρης



Εφηβικός …αέρας στον ερτζιανό αέρα των Χανίων όλη μέρα προχθές Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου.  Κυριολεκτικά όμως. Αφού από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ, έφηβοι από έξι γυμνάσια και λύκεια των Χανίων «κατέκτησαν» τις ερτζιανές συχνότητες  έξι τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών με πρόγραμμα δικής τους επιλογής.  
·         Τις «κατέκτησαν» με το σπαθί τους αφού κατάφεραν να κρατήσουν το ενδιαφέρον των Χανιωτών ακροατών  που μετά το πρώτο ξάφνιασμα παρακολούθησαν με ενδιαφέρον το πρόγραμμά τους και -πολλοί ακροατές- συμμετείχαν τηλεφωνικά για να εκφράσουν τα συγχαρητήριά τους για τις επιλογές και την δυναμική των εφήβων, παρακολουθώντας  στην συνέχεια τον  …μαραθώνιό τους σε όλες τις συχνότητες που ακολουθούσαν. Φυσικά, κολλημένοι στα ραδιόφωνά τους ήταν και οι συμμαθητές κάθε σχολείου, οι συνάδελφοι καθηγητές  και οι γονείς, τα αδέλφια και οι συγγενείς των παιδιών, που ήταν ενήμεροι.
·          Επιτυχημένη δράση ,λοιπόν,  πολλαπλά χρήσιμη για τους εφήβους αλλά όσο κι αν φανεί παράξενο χρησιμότερη  για γονείς, εκπαιδευτικούς και την κοινωνία μας. Αφενός επειδή  μέσα από τα θέματα που θίγουν μπορούν να  τους πλησιάσουν και αφ ετέρου για να διαπιστώσουν ότι τα παιδιά σήμερα είναι καταρτισμένα σε πολλά θέματα και έχουν απλές αλλά απόλυτα εφαρμόσιμες λύσεις.
                        Βία και κρίση                                      
·         Ποικίλη η θεματολογία  που επέλεξαν και ως επί το πλείστον διαφορετική σε κάθε  ραδιοφωνική συχνότητα.
·          Στις περισσότερες εκπομπές τους είχαν χωριστεί σε ομάδες με διαφορετικό θέμα η κάθε μια ή με διαφορετική-ειδικότερη προσέγγιση του ιδίου θέματος. Φρεσκάδα, ζωντάνια και ωριμότητα, υπευθυνότητα και… ετοιμότητα είχαν οι παρουσιάσεις τους. Θέματα σοβαρά ή χιουμοριστικά, πολλή μουσική, κινηματογράφος, το δύσκολο θέμα των ανθρωπίνων σχέσεων στην κοινωνία και στην μαθητική κοινότητα.
·          Το θέμα της ενδοσχολικής βίας αλλά και τις βίας σε άλλες μορφές απασχόλησε πολλές εκπομπές. Ένα θέμα το οποίο  φαίνεται ότι έχει πολύ μεγάλες διαστάσεις αφού τα παιδιά παρουσίασαν ακόμα και προσωπικές μαρτυρίες και εξέφρασαν το «παράπονο» (ασκώντας ουσιαστικά κριτική σε πολιτεία, γονείς, εκπαιδευτικούς) ότι αντιμετωπίζεται με θεωρητικές ομιλίες και στην πράξη δεν υπάρχει πραγματική πρόνοια πρόληψης.
·         Αρνητικά τους απασχολεί και το θέμα της οικονομικής κρίσης που θεωρούν ότι είναι και κοινωνική. Εκφράζουν δε την άποψη ότι φταίνε και οι μεγάλοι και οι γονείς που ψηφίζουν ανθρώπους που δημιούργησαν τα προβλήματά της χώρας .
·         Τις οικονομικές δυσκολίες είπαν ότι τις ζουν όλοι στα σπίτια τους και ασφαλώς αυτό τους κάνει να μελαγχολούν και να αγχώνονται για το μέλλον τους. Αλλά παρ’ όλα αυτά όπως είπε μία  μαθήτρια, “εγώ θα ελπίζω επειδή όπως έχει πει ο Μίλτος Σαχτούρης  «πρέπει έστω και με σπασμένα φτερά να πετάω» ”.
                                 Πρόγραμμα
·         Το πρόγραμμα του εφηβικού ραδιοφωνικού μαραθώνιου ξεκίνησε στις 8 το πρωί από την συχνότητα 87,5 του Ράδιο Αμόρε με  μαθητές από το τμήμα Γερμανικών  του 1ου Γυμνασίου και υπεύθυνη καθηγήτρια την κυρία Κων/να Παπαδοπούλου. Ενδοσχολική βία αλλά και βία γενικότερα ήταν το κύριο θέμα. Με δικές τους μουσικές επιλογές, σχόλια και άνοιγμα τηλεφωνικών γραμμών για διάλογο με ακροατές και συμμαθητές τους. Από τα πολλά και πολύ ενδιαφέροντα που είπαν τα παιδιά, παραθέτουμε την εξής ατάκα που δείχνει την βαθιά κατανόησή τους για το θέμα: «Η βία είναι ένα SOS μήνυμα που στέλνει κάποιος για να πει πως υπάρχει. Πως κάτι αξίζει κι αυτός».
·         Στις 10 το πρωί παρέδωσαν την σκυτάλη στον  Χανιά Sport FM 90.5  με ομάδες μαθητών του 5ου γυμνασίου και  υπεύθυνη καθηγήτρια την κυρία Νέτα Βελημβασάκη. Αθλητισμός, το αθλητικό ιδεώδες, η βία στα γήπεδα, πρωταθλητισμός, σκάνδαλα στο χώρο του αθλητισμού, το πρώτο θέμα που συζήτησαν. Με τα παιδιά πολύ προσγειωμένα να κάνουν διαπιστώσεις αλλά και προτάσεις. Τα κορίτσια μίλησαν για σχολικό εκφοβισμό και ηλεκτρονικό εκφοβισμό μέσω διαδικτύου, κάνοντας σχετικές μουσικές επιλογές. Πολλές ήταν και οι τηλεφωνικές συμμετοχές συμμαθητών τους που έλεγαν και δικές τους εμπειρίες από θέματα σχολικού εκφοβισμού.
·         Από τα εκπαιδευτήρια Θεοδωροπούλου ήταν η επόμενη ομάδα μαθητών με  υπεύθυνη καθηγήτρια την κυρία Στέλλα Μαριδάκη στον ΚΡΗΤΗ FM 101,5. Εδώ υπήρχαν ομάδες τόσο από το γυμνάσιο όσο και το λύκειο. Η ιντερνετική φιλία και οι κίνδυνοι, ήταν ένα από τα θέματα που πραγματεύτηκαν οι ομάδες λυκείου. Και βέβαια τα social media για τα οποία και τα ίδια ανέφεραν ότι υπάρχει σχετικό «κόλλημα» από τους νέους που πλέον σε όποιο καφέ και να πάνε  ψάχνουν τον κωδικό του WIFI. Οι ομάδες γυμνασίου ασχολήθηκαν με την διατροφή στην εφηβεία αντλώντας ,όπως είπαν, τα στοιχεία από την έρευνα που παρουσίασε στα Χανιώτικα Νέα ο Παρασκευάς Περάκης με θέμα «Υπέρβαρα δύο στα δέκα Χανιωτάκια». Κινηματογράφος, κουίζ, σπαζοκεφαλιές και μουσικά σάουντρακ ήταν επίσης μέσα στην ποικιλία των θεμάτων τους.
·         Ακολούθησε το Λύκειο Ελευθερίου Βενιζέλου  με υπεύθυνο καθηγητή τον κ. Νεκτάριο Σολανάκη στον ΜΑΧ FM 100.2. Η ενδοσχολική βία ήταν το θέμα μιας ομάδας  με αναφορές για τις προσπάθειες που γίνονται με σχετικές εταιρείες ψυχικής υγείας, ενώ τα παιδιά είχαν φτιάξει και σχετικό ερωτηματολόγιο για θέματα ενδοσχολικής βίας το οποίο είχαν μοιράσει στο σχολείο τους και παρουσίασαν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους. Άλλη ομάδα μίλησε για χώρους των Χανιών που αρέσουν στους νέους και άλλη για το πολύ δύσκολο θέμα των σχέσεων μεταξύ μαθητών-καθηγητών αλλά και τις κοινωνικές και όχι μόνο σχέσεις μεταξύ των εφήβων.
·         Το Λύκειο Σούδας με υπεύθυνη τη καθηγήτρια Μαρία Μαράκη κατέκτησε την συχνότητα 96.2 του D-Code  από 4-6 το απόγευμα. Θέμα τους η οικονομική και κοινωνική κρίση για την οποία είπαν ότι τους συγκλονίζει αρνητικά. Παρ’ όλα αυτά όμως δεν θα σταματήσουν να ελπίζουν κατά που λέει και ο Μίλτος Σαχτούρης «ακόμα και με φτερά σπασμένα». Επικριτικά για πολιτικούς αλλά και γονείς τοποθετήθηκαν οι μαθήτριες στα ραδιοφωνικά τους σχόλια σχετικά με τις αιτίες της κρίσης, ενώ τα κατάφεραν εξαιρετικά και στον διάλογο διατυπώνοντας μεστές και καθαρές απόψεις  απαντώντας σε δύσκολες κοινωνικές-πολιτικές ερωτήσεις που τους έθετε ο παραγωγός του D-Code κ. Μαζανάκης. Η ύπαρξη/ανυπαρξία ελεύθερου χρόνου και η φιλία, εντός και εκτός οικογένειας, βρέθηκαν επίσης μέσα στα ενδιαφέροντα θέματα που έθιξαν και οι μαθητές του λυκείου Σούδας.
·         Ο εφηβικός μαραθώνιος τελείωσε στον Super FM 89.6 με μαθητές του 7ου Γυμνασίου και  υπεύθυνη καθηγήτρια την κυρία Βίκυ Κόλλια. Ξεκίνησαν με σειρά από ανέκδοτα – αρκετά σχετικά με την σχολική ζωή (Κανόνας πρώτος για την σχολική ζωή: ο μαθητής έχει δίκιο, κανόνας δεύτερος: ο μαθητής έχει πάντα δίκιο, κανόνας τρίτος: σε περίπτωση που ο μαθητής έχει άδικο, ισχύουν οι κανόνες ένα και δύο). Ακολούθησαν αστείες μαντινάδες, σχόλια επί παντός επιστητού, συζήτηση για το γκράφιτι και τις επιρροές του, και κατέληξαν με μια εξαιρετική, επαγγελματικού επιπέδου θα τολμούσαμε να πούμε, των Brit Awards που απονεμήθηκαν την περασμένη εβδομάδα (είναι τα βρετανικά βραβεία της μουσικής βιομηχανίας).
·         Σε κάθε εκπομπή είτε μέσω κουίζ ή απλών τηλεφωνικών συμμετοχών ανάλογα με την επιλογή των μαθητών γινόταν κλήρωση του αστυνομικού μυθιστορήματος «ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΗΡΩΕΣ», που διαδραματίζεται στα Χανιά  και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, που συνδιοργάνωσαν τον εφηβικό ραδιομαραθώνιο.

                                 Πομποί και δέκτες
·         Ένα σύντομο πρώτο συμπέρασμα από την δράση του πρώτου εφηβικού ραδιομαραθώνιου είναι ότι έδωσε ευκαιρίες σε πολλούς μαθητές να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στην επικοινωνία και ταυτόχρονα να πάρουν στα χέρια τους και να μάθουν να χειρίζονται την δύναμη του μέσου που μπορεί να είναι πομπός και δέκτης επικοινωνίας μαζί.
·         Ένα δεύτερο είναι ότι η δραστηριότητα αυτή φάνηκε να προκαλεί το ενδιαφέρον  μαθητών, γονέων, καθηγητών και της τοπικής κοινωνίας, και επομένως είναι καλό να θεσμοθετηθεί.



Τρίτη, Φεβρουαρίου 25, 2014

Απόκριες, τοπική παράδοση και πολιτισμική ταυτότητα








                                                      
Νά’ μαστε να διανύουμε την τελευταία εβδομάδα της αποκριάς. Και πολλοί επισημαίνουν ότι οι καρναβαλικές και άλλες αποκριάτικες εκδηλώσεις δεν έχουν την χάρη και την αληθινή χαρά που είχαν σε προ κρίσης εποχές.
·         Άλλοι πάλι επανέρχονται στον παγανιστικό χαρακτήρα του εθίμου και στον μιμητισμό άλλων πολιτισμών ως προς τον τρόπο εορτασμού τους. Με μπραζιλέϊριο  ρυθμούς αλλά και Βενετσιάνικες μασκαράτες, μάσκες κλπ.
·         Κάποιοι …κακεντρεχείς είπαν ότι δεν είναι  τυχαίο που μέσα στο ρυθμό αυτής της αποκριάτικης επικαιρότητας … επικοινωνήθηκαν σχεδόν όλες οι υποψηφιότητες για τον δήμο Χανίων αλλά και κάποιες άλλες στην περιφέρεια της πόλης και φυσικά στην υπόλοιπη Ελλάδα όπου γίνεται του μεταμφιεσμένου  αυτοδιοικητικού…χαμού το κάγκελο.
·         Ας αφήσουμε όμως τα πολιτικοαυτοδιοικητικά  «ανεξάρτητα» και «κινηματικά» και «υπερ-κομματικά» μασκαρέματα για την άλλη στήλη μας  και πάμε καλύτερα μια πολιτισμική βόλτα στα «καρναβαλικά» Χανιά έτσι όπως τα είδαμε, τα διαβάσαμε και τα ζούμε αυτές τις ημέρες.
                                  
                                 Αλληλοεπιδράσεις
·         Πολύς λόγος γινόταν και παλιότερα σχετικά με την προέλευση των αποκριάτικων εκδηλώσεων. Και υπήρχε η άποψη-μομφή ότι δεν είναι χριστιανικές ή  ότι δεν είναι ελληνικές. Όμως απαντήσεις σ’ αυτόν τον προβληματισμό έχει δώσει από παλιά και η εκκλησία με εορτασμό των απόκρεω. Που σημαίνει προετοιμασία αποχής από το κρέας (για την μεγάλη σαρακοστή που έρχεται). Άλλωστε και  καρναβάλι, στα λατινικά, το ίδιο σημαίνει. Είναι αλήθεια ότι οι απόκριες αποτελούν συνέχεια των παγανιστικών γιορτών της αρχαιότητας, των Διονυσιακών αλλά και των ρωμαϊκών Σατουρναλίων. «Υιοθετήθηκαν» (και για λόγους πολιτισμικής συνέχειας) και από την εκκλησία μας αφού έβλεπε ότι οι χριστιανοί συνέχιζαν αυτές τις γιορτές καθώς ήταν μια διέξοδος του λαού για μαζικό γλέντι και χαρά.
·         Τώρα με την οικονομική και κοινωνική κρίση η κουβέντα επανέρχεται. Με επιχείρημα την κρίση. Που δεν χρειάζεται «ψεύτικη» γιορτινή χαρά.
·         Δεν συμφωνούμε. Ειδικά στην κρίση χρειάζονται κάποια -έστω- ψήγματα, γιατί αυτό γίνεται, γιορτής. Και μάλιστα όσο αυτά γίνονται μαζικότερα τόσο πολλαπλασιάζονται οι δυνατότητες να πικρογελάσει και το χειλάκι περισσότερων  και να χαροκοπήσουν ξεφεύγοντας -για πολύ λίγο έστω- από την μιζέρια και την κατήφεια της καθημερινότητάς μας.
·         Εκείνο βέβαια που πράγματι πρέπει να αποφευχθεί είναι ο άκρατος και άκριτος μιμητισμός. Και ταυτόχρονα  χρειάζεται να διαφυλαχθούν και να αναδειχθούν τα στοιχεία της τοπικής πολιτισμικής μας ταυτότητας στις αποκριάτικες γιορτές. Αφού, οι πολιτισμικές αλληλοεπιδράσεις δεν έχουν σύνορα στο γήινο χωριό μας.    
          


                              Παράδοση

·         Τα Χανιά, η πόλη, δεν είχαν παράδοση μαζικών καρναβαλικών δράσεων με την έννοια που είχαν και έχουν το Ρέθυμνο το Ηράκλειο στην Κρήτη και άλλες πόλεις κυρίως στην Βόρεια Ελλάδα. Με ελληνικότατα τοπικά δρώμενα.
·         Σ’ αυτές τις πόλεις που έχουν τέτοια παράδοση συνεχίζεται το μαζικό καρναβαλικό έθιμο αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύεται με χαρακτηριστικές δράσεις η τοπική πολιτισμική τους ταυτότητα.
·          Εδώ στα Χανιά είχαμε παράδοση του εθίμου των ανθεστηρίων-λουλουδογιορτών. Κάτι ανάλογο ως προς την μαζικότητα λαϊκής συμμετοχής με τις απόκριες. Και, φυσικά, θα μπορούσαμε να την αναγεννήσουμε  ως προνομιακή μοναδικότητα στην Κρήτη με νέα προσέγγιση που αφορά και στην περιβαλλοντική και κοινωνικο-αναπτυξιακή της διάσταση  όπως εδώ και χρόνια γράφω και προτείνω αρμοδίως.
·         Χοροί, μπαλ μασκέ και μπαλ ντ ανφάν, ναι. Γινόντουσαν στα Χανιά. Και τρελά αποκριάτικα γλέντια. Αλλά σε κλειστούς χώρους και με  επιχειρηματικές πρωτοβουλίες ή στην ιδιωτική ζωή αστών Χανιωτών, κάπως… εξευρωπαϊσμένα. Μην ξεχνάμε ότι τα Χανιά επί Κρητικής Πολιτείας ήταν -πολιτισμικά- ένα μικρό Παρίσι. Το μόνο που είχαμε ήταν οι… κουκούγεροι. Οι μασκαράδες φίλοι, δηλαδή, ντυμένοι με τα… βρισκούμενα παλιόρουχα ή αυτοσχέδια κοστούμια που επισκέπτονταν φιλικά σπίτια και μετά την αποκάλυψή τους κάνανε όλοι πλάκες. Εδώ και χρόνια ποιός  αποτολμά να ανοίξει την πόρτα του σε κουκούγερους ;
·         Η επαρχία όμως του νομού είχε και συνεχίζει να έχει παράδοση σε μαζικά καρναβάλια.(Κίσαμος, Παλαιόχωρα, Καλύβες, Σούδα, Βατόλακκος) .
·         Και είναι σωστό η πόλη των Χανίων, ο δήμος Χανίων να μην επιχειρήσει να ανταγωνιστεί τους άλλους δήμους του νομού με ακόμα ένα Κρητικό καρναβάλι. Υπάρχει, είπαμε, άλλο πεδίο… πολιτισμικής δόξης, λαμπρό. Αρκεί να υπάρξουν άνθρωποι στην αυτοδιοίκηση (και όχι μόνο, εδώ που φθάσαμε) που να «δουν» την πολιτισμική και αναπτυξιακή διάσταση τέτοιων μαζικών  διοργανώσεων. Μην πάμε μακριά. Δείτε την ώθηση που δίνει το Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι στην τοπική τους οικονομία. Πρωτογενή, δευτερογενή (τοπικές βιοτεχνίες κλπ) και τριτογενή. Τόση που επωφελούνται και γειτονικοί νομοί όπως τα Χανιά και το Ηράκλειο.

                                  Εκπαιδευτική υπευθυνότητα
·         Για να επανέλθουμε όμως  στην διατήρηση και συνέχιση των Ελληνικών και τοπικών πολιτισμικών στοιχείων  στις αποκριάτικες εκδηλώσεις είναι σωστό  να αναφέρουμε ότι αυτό πρέπει να «περάσει», αρχικά, από την εκπαιδευτική διαδικασία.
·         Γι αυτό, έχουν μεγάλη  πολιτισμική αξία και σημασία οι σχετικές μαθητικές  αποκριάτικες δραστηριότητες.
·         Όπως π.χ. η αποκριάτικη γιορτή που διοργάνωσε το συγκρότημα του 9ου
·          νηπιαγωγείου –δημοτικού σχολείου Χανίων την Κυριακή το πρωί  23 Φεβρουαρίου.(φωτο)
·         Καθώς η ευθύνη της ανάδειξης των στοιχείων αυτών της  τοπικής πολιτισμικής  μας ταυτότητας ξεκινά με την ενημέρωση των παιδιών. Για το τι γιορτάζουμε και πώς πρέπει να το γιορτάζουμε. Γιατί μόνο έτσι να μπορεί να συνεχιστεί η τοπική πολιτισμική ταυτότητα χωρίς να αλλοτριωθεί εξ ολοκλήρου από ξένες μιμητικές επιρροές.
·         Και είναι σημαντικό να μαρτυρήσουμε ότι η αποκριάτικη ΓΙΟΡΤΗ του 9ου σχολείου τόσο στο στάδιο προετοιμασίας  των παιδιών (επεξηγηματική συζήτηση για τις απόκριες στο νήπιο-δημοτικό) όσο και την ημέρα της γιορτής, ανέδειξε τις τοπικές πολιτισμικές  μας καταβολές: Με ελληνικά και κρητικά  μουσικά ακούσματα (φωτο από την γιορτή). Κρητικούς, ελληνικούς χορούς και …φυσικά με τις γαστρονομικές μας συνήθειες …τσικνίσματος κρέατος (σουβλάκια, τι άλλο;)

                               Δημοτικο-πολιτιστικά
·          Πολιτισμική αξία και σημασία έχουν φυσικά και οι δεκάδες άλλες μικρές  και μεγαλύτερες αποκριάτικες  γιορτές που -καλώς- οργάνωναν οι πρώην περιαστικοί δήμοι (Σούδας, Ελευθερίου Βενιζέλου, Κεραμιών, Ακρωτηρίου, Νέας Κυδωνίας, Θερίσου). Και σήμερα, διοργανώνουν οι δημοτικές κοινότητες και οι πολιτιστικοί τους σύλλογοι. Που -σε μεγάλο βαθμό- παρουσιάζουν και τις ιδιαίτερες τοπικές αποκριάτικες συνήθειές τους.
·         Συνδιοργανωτής είναι βέβαια και ο δήμος Χανίων. Και πολύ καλά κάνει.
·         Όμως, και είναι η ώρα να το επισημάνουμε μια και έρχονται αυτοδιοικητικές εκλογές και κάποια πράγματα πρέπει να αναδιατυπωθούν και να «τακτοποιηθούν» (λεκτικά και κυρίως ουσιαστικά) ο δήμος Χανίων δημιουργεί μία «σύγχυση» με  την… «διττή» πολιτιστική- πολιτισμική  ταυτότητα με την οποία εμφανίζεται.
·         Π.χ.  στις ανακοινώσεις που διαβάσαμε (και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στις αποκριάτικες εκδηλώσεις αλλά σε  δράσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη την παρούσα δημοτική θητεία)  ο δήμος Χανίων εμφανίζεται -συνήθως- με δύο πρόσωπα: Ένα του δήμου Χανίων που συνδιοργανώνει τις αποκριάτικες εκδηλώσεις στην Σούδα και ένα πάλι  ως «Ο δήμος Χανίων και  ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ !!! Τι θα πει και η ΚΕΠΠΕΔΗΧ-(παύλα!)ΚΑΜ ; Δεν είναι ενιαίος ο δήμος Χανίων;  Χωρίζεται σε  δήμος –δήμος και δήμος- ΚΕΠΑΔΗΧ –ΚΑΜ ;  Δηλαδή η ΚΕΠΑΔΗΧ-ΚΑΜ δεν είναι επιχείρηση ενός και του αυτού δήμου, των Χανίων; Δεν είναι η ΚΕΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ του δήμου Χανίων; Ξεχωριστό δημοτικό πολιτιστικό «φέουδο» είναι;
·         Ένας δεν είναι ο τοπικός μας πολιτισμός που είναι και  εξ αδιαιρέτου πλούτος μας; Σε καλό μας !!!
Δημοσιεύτηκε Χανιώτικα Νέα 25-2-14