Πάνε…περίπατο και οι «Θερμοπύλες» ;

Δημοσιεύτηκε στα Χανιώτικα Νέα 8/3/2010

• Η αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης, με την ίδρυσή της, εγκαταστάθηκε ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ και μέχρι την ανέγερση νέων κτιρίων στην Πολυτεχνειούπολη, στο κτίριο της πρώην Γαλλικής Σχολής. Κτίριο ιστορικό, διατηρητέο σύμφωνα με την Υ.Α1880/196/ΦΕΚ31/Δ/30.01.1990, με την οποία καθορίστηκαν και ειδικοί όροι και διαδικασίες για τυχόν «αξιοποίησή» της.
---------------
• Επί πλέον, μετά από πρόταση και σχετική μελέτη ομάδας εργασίας του ΤΕΕ/ΤΔΚ, έχει προταθεί για προστασία και ανάδειξη το ιστορικό κέντρο της Χαλέπας. Πρόταση, η οποία σε συνεργασία με το δήμο Χανίων, έχει καταλήξει σε Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος. Η δε αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του ιστορικού κέντρου Χαλέπας ορίζεται -ΚΥΡΙΩΣ- από τις οικίες Βενιζέλου- λούμ, το Παλατάκι και την Γαλλική Σχολή.

Δεν τους χωρά δεν τους «σηκώνει»

• Ήδη οι χώροι της Γαλλικής Σχολής όχι μόνο δεν χωρούν τους φοιτητές και τα εργαστήριά τους αλλά δεν τους «σηκώνουν» πλέον. Καταστρέφονται.
• Και βέβαια, ουσιαστικά ΟΛΑ τα υπόλοιπα τμήματα του Πολυτεχνείου Κρήτης τα οποία χρησιμοποιούσαν τους χώρους της Γαλλικής για εκδηλώσεις (επιστημονικές και πολιτισμικές) ώστε το έργο τους να προβάλλεται και να επικοινωνούν ΑΜΕΣΑ με την τοπική κοινωνία, έχουν αποξενωθεί από το χώρο αυτό. Εκπρόσωπος όμως της Αρχιτεκτονικής θεωρεί (σε Γ.Σ τμήματος ΗΜΜΥ) ότι με την παραμονή της στην Γαλλική η αρχιτεκτονική αποτελεί τον σύνδεσμο του Πολυτεχνείου με την τοπική κοινωνία. (Ήρθαν οι «πατρίκιοι» να διώξουν τους «πληβείους»;)
• Το τμήμα της Αρχιτεκτονικής Σχολής, λοιπόν, αρνείται την μεταστέγαση σε υπάρχοντα κτίρια στην Πολυτεχνειούπολη για τα οποία το Πολυτεχνείο, το δημόσιο, εμείς που πληρώνουμε, έχουμε ξοδευτεί για να αναγερθούν.
• Διότι, καθηγητές και φοιτητές, φαίνεται θεωρούν εαυτούς «ξεχωριστούς» και «καλλιτέχνες» που πρέπει να εδρεύουν στην πόλη. (παρ’ ότι βέβαια το κάμπους είναι ήδη μέσα στο «ιστό» της πόλης. Και, με τον «Καλλικράτη» θα ανήκει και στο δήμο Χανίων). Για να μπορούν, ισχυρίζονται, οι φοιτητές να περιδιαβαίνουν την πόλη και να «βιώνουν» την αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία. Λες και δεν μένουν μέσα στην πόλη και δεν το κάνουν ολημερίς.
• Έτσι, πρότειναν και υπέβαλαν, μελέτη για επέκταση των κτιρίων σε υπόσκαφα και ακάλυπτους -ελεύθερους χώρους της π. Γαλλικής. Δηλαδή, προτείνουν την «τσιμεντοποίησή» της και την αλλοίωση της φυσιογνωμίας ενός από τα ιστορικά κέντρα της πόλης. Φυσιογνωμία για την οποία –όπως καλώς γνωρίζουν οι αρχιτέκτονες - η Κρητική Πολιτεία προέβλεπε ειδικούς όρους δόμησης και …αναπνοής. Την οποία μορφή, υποτίθεται, ότι θέλουν να μελετούν… περιδιαβαίνοντας, αλλά και «βιωματικά». (Αλήθεια οι μελλοντικοί φοιτητές της αρχιτεκτονικής τι εικόνα θα έχουν για την Γαλλική μετά τις επεμβάσεις που προτείνονται;) Παράλληλα, με τις προτάσεις και τις αδιάλλακτες αυτές θέσεις, εμφανίζονται να αδιαφορούν και για την κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος, σε καιρό ισχνών οικονομικών αγελάδων. Κι όλα αυτά για την ικανοποίηση ιδεοληψιών και την δημιουργία «ξεχωριστών» βιλαετιών (μη μου άπτου) αρχιτεκτονικής μέσα στο ίδρυμα του Πολυτεχνείου.

Δεν είναι πρότυπα
• Χαρακτηριστικό της τάσης αυτής, είναι η θέση της εκπροσώπου καθηγήτριας της αρχιτεκτονικής που προσκλήθηκε στη Γενική Συνέλευση του τμήματος ΗΜΜΥ, για να εξηγήσει την αμετακίνητη (κυριολεκτικά και μεταφορικά) θέση των καθηγητών της Αρχιτεκτονικής.
• Η οποία - μεταξύ άλλων- στο περιθώριο της Γ.Σ είπε ότι θέλουμε να παραμείνουμε στην Γαλλική για να μην έχουν οι φοιτητές μας ως πρότυπα τα κτίρια της Πολυτεχνειούπολης που είναι κρανίου τόπος (σ.σ. ποιος τα έφτιαξε;). Η απάντηση δε στο «και πως θα συνεργάζεστε με το τμήμα Πολιτικών μηχανικών που δημιουργείται στο Πολυτεχνείο Κρήτης;», ήταν ότι εμείς δεν έχουμε και τόση συνάφεια με τους Πολ. Μηχανικούς, είμαστε περισσότερο καλλιτέχνες και πιο κοντά στην Σχολή Καλών τεχνών.
• Βεβαίως, οι … «πληβείοι» του τμήματος ΗΜΜΥ (όπως και άλλων τμημάτων του Πολυτεχνείου, όπως γνωρίζουμε), αποφάσισαν, νουνεχώς, ότι το τμήμα θεωρεί το ίδρυμα ΕΝΙΑΙΟ, ότι δεν πρέπει να γίνει καμία κτιριολογική παρέμβαση στην Χαλέπα, ότι η Γαλλική Σχολή πρέπει να ανήκει και να χρησιμοποιείται από ΟΛΟ το ίδρυμα, με κύρια χρήση από το τμήμα της Αρχιτεκτονικής.

Τι άλλαξε;
• Γιατί κλήθηκαν να πάρουν θέση τα τμήματα; Διότι, το θέμα της επέκτασης του κτιρίου της Γαλλικής επρόκειτο να συζητηθεί στην σύγκλητο για να αποφασιστεί ή όχι η παραμονή στη Γαλλική και η επέκταση. Να συζητηθεί για δεύτερη φορά. Αφού, υπάρχει ΠΡΩΤΗ, παλαιότερη, απόφαση με πρόταση της ίδιας πρυτανείας που απορρίπτει την επέκταση και αποφασίζει την μεταστέγασή τους στην Πολυτεχνειούπολη.
• Μετά την κάθετη άρνηση των καθηγητών (και φοιτητών, που ενστερνίζονται τη γνώμη των καθηγητών τους) της Αρχιτεκτονικής να ανέβουν στην Πολυτεχνειούπολη, η πρυτανεία επανέφερε το θέμα στην Σύγκλητο – σε μια επίδειξη …υπερβολικά καλής θέλησης και προσπάθειας κατανόησης της βούλησης του συγκεκριμένου τμήματος – ώστε να διερευνυθεί η δυνατότητα παραμονής της Αρχιτεκτονικής στη Γαλλική.
• Επομένως, οι εκπρόσωποι των τμημάτων στην σύγκλητο έπρεπε να έχουν αποφάσεις των Γ.Σ. Τα περισσότερα τμήματα έχουν τοποθετηθεί είτε κατά της επέκτασης, είτε έχουν διατυπώσει σοβαρές επιφυλάξεις.

Γαλλική και «ξερό ψωμί»
• Εντωμεταξύ, οι φοιτητές της Αρχιτεκτονικής, σε Γενική τους συνέλευση όπου ψήφισαν όλοι κι όλοι 67 (με ψήφους 37-30, επί συνόλου 380 περίπου) αποφάσισαν πως απορρίπτουν ακόμα και την διεξαγωγή μαθημάτων και εργαστηρίων τους στο κτίριο Παπαδόπετρου! (όπως πρόκειται να γίνει, βάσει άλλης απόφασης της Συγκλήτου)
• «Γρονθοκοπούν» επομένως τα «επιχειρήματα» ότι θέλουν να παραμένουν στο κέντρο της πόλης και σε νεοκλασικά κτίρια, και φαίνεται να επιθυμούν μόνο «Γαλλική και ξερό ψωμί».
• Κυριολεκτικά «ξερό» όμως. Αφού είτε παραμένοντας (δεν τους αντέχει το κτίριο) είτε επεκτείνοντας την, «ξεραίνουν» το διατηρητέο και τον ιστορικό ιστό του κέντρου της Χαλέπας.

Παρέμβαση ΤΕΕ/ΤΔΚ

• Τά’ μαθε η …αρετούσα του ΤΕΕ/ΤΔΚ τα θλιβερά μαντάτα και παρενέβη, με επιστολή προς πρύτανη, αντιπρυτάνεις και μέλη της Συγκλήτου, την οποία κοινοποιεί στον νομάρχη και δήμαρχο Χανίων και το Εθνικό Ιδρυμα «Ελευθέριος Βενιζέλος» (υπ’ αριθ. 668/9-2-10). Θυμίζει, λοιπόν, τα περί διατηρητέου και λοιπά της Γαλλικής και την απόφαση της τοπικής κοινωνίας για προστασία του ιστορικού κέντρου της Χαλέπας. Όπως επίσης και την απόφαση της 8ης Σύσκεψης πρυτάνεων (9-6-09) στα Χανιά υπό την προεδρία του πρύτανη κ. Γρυσπολάκη η οποία λήφθηκε παρουσία του προέδρου κ.ΤΕΕ κ. Αλαβάνου και ΤΕΕ/ΤΔΚ κ. Πιταριδάκη. Η οποία απόφαση, όπως γράφει το ΤΕΕ/ΤΔΚ. «…αφορά και την εκπόνηση της μελέτης ανέγερσης των κτιρίων της Αρχιτεκτονικής Σχολής, αλλά και άλλες μελέτες για κτιριολογικές ανάγκες του Πολυτεχνείου Κρήτης, όπου δυστυχώς δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία».
• Και ζητά, να ενημερωθεί άμεσα (στα πλαίσια του θεσμικού του ρόλου) «αναλυτικά και επίσημα για τις προτάσεις του Πολυτεχνείου σχετικά με το κτιριολογικό πρόγραμμα της Αρχιτεκτονικής Σχολής και τις χωροταξικές λύσεις που μελετά σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος αυτού».
• Η παραπάνω παρέμβαση του ΤΕΕ/ΤΔΚ υποδηλώνει ξεκάθαρα την αντίθεσή του με την επέκταση κτιρίων στην Γαλλική Σχολή. Από εκεί και μετά, ζητά να συνεκτιμηθούν λύσεις όπως π.χ η μετεγκατάσταση ή και ανέγερση νέων κτιρίων στους χώρους της Πολυτεχνειούπολης και η αξιοποίηση ήδη υπαρχόντων κτηρίων που ανήκουν στο Πολυτεχνείο μεταξύ των οποίων και το κτίριο Παπαδόπετρου και Μεραρχίας αλλά και άλλα που μπορούν να αγοραστούν από το Πολυτεχνείο..

Απάντηση πρυτανείας
• Ο πρύτανης κ. Γρυσπολάκης στην απαντητική του επιστολή (αρ. πρωτ 2874/16-2-10) δεν παραλείπει αρχικά να «επιπλήξει» το ΤΕΕ/ΤΔΚ καθώς γράφει ότι «ζητείται εμπλοκή(σ.σ.;) του ΤΕΕ/ΤΔΚ στα θέματα των αποφάσεων της Συγκλήτου για το Κτιριολογικό Πρόγραμμα του Τμήματος Αρχιτεκτόνων μηχανικών….»
• Παρακάτω αναφέρει ότι «τηρούμε τα συμφωνηθέντα …μετά την υιοθέτηση της πρότασης του ΤΕΕ από την 8η Σύσκεψη των Πρυτάνεων…»
• Σχόλιο: Πώς, λοιπόν, η πρόταση του ΤΕΕ στην σύσκεψη των πρυτάνεων «υιοθετήθηκε» αν ήταν «εμπλοκή» στα του Πολυτεχνείου;
• Επίσης ο κύριος πρύτανης λέει ότι, εφ’ όσον «…φθάσουμε στο σημείο λήψης απόφασης για την ανέγερση νέων κτιρίων στην Γαλλική θα οργανώσουμε ανοικτή σύσκεψη-ημερίδα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς προκειμένου να εκφραστούν όλες οι απόψεις».
• Δηλαδή, κατόπιν εορτής…απόφασης θα ενημερώσουν την τοπική κοινωνία για το σκεπτικό της; Και γιατί δεν αναφέρει τις δυο αντικρουόμενες προτάσεις της πρυτανείας που κατέληξαν σε δυο διαφορετικές αποφάσεις της συγκλήτου;

Προσπάθειες
• Το ΤΕΕ /ΤΔΚ έχει δίκιο που παρεμβαίνει. Η Γαλλική Σχολή δεν πρέπει να επεκταθεί. Και το ιστορικό κέντρο της Χαλέπας πρέπει να προστατευθεί και να αναδειχθεί σύμφωνα και με τις αποφάσεις της Πολιτείας και της τοπικής κοινωνίας.
• Το κτίριο της Γαλλικής δεν «σηκώνει» και δεν χωρά άλλο τους φοιτητές. Η αρχιτεκτονική, είναι ΤΜΗΜΑ του Πολυτεχνείου. Δεν μπορεί να είναι κράτος εν κράτει, μία αυτόνομη Σχολή με ΒΕΤΟ. Έχει ήδη κτίρια στην Πολυτεχνειούπολη στα οποία πρέπει και μπορεί να στεγαστεί. Τά’ χουμε …πληρωμένα.
• Και υπάρχουν λύσεις προς διερεύνηση που προτείνονται από το ΤΕΕ/ΤΔΚ (και μαθαίνουμε και από τον σύλλογο αρχιτεκτόνων), στο πλαίσιο της ανάδειξης του ιστορικού κέντρου της Χαλέπας. Οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν. Αλλά, μεσομακροπρόθεσμα. Όχι άμεσα. Και ασφαλώς -γιατί όχι- να τις υποστηρίξει η τοπική κοινωνία. Αλλά χρειάζεται χρόνος. Για ορισμένες προτάσεις (όπως αγορές) πολύς χρόνος, για άλλες λιγότερος. Επίσης χρειάζεται ΧΡΗΜΑ. Δημόσιο και ευρωπαϊκό. Μακάρι να το εξασφαλίσουμε.

Περίπατος με... λεωφορεία
• Ως τότε, η λογική και η εμπειρία λέει (σύμφωνα με ότι γίνεται και σε άλλες αρχιτεκτονικές σχολές, πολλές από τις οποίες στεγάζονται στα κάμπους των Πανεπιστημίων και μερικές όχι) ότι, εφ’ όσον υπάρχουν οι δυνατότητες στέγασής τους αλλού, να πάνε. Εως ότου, όμως, δρομολογηθεί μια άλλη λύση γιατί να μην πάνε στο…κάμπους;
• Μια καθαρή λύση χωρίς … «παζάρια» που εμπεριέχουν – όταν συμβαίνουν -και προσωπικές στρατηγικές-τακτικές καθηγητών του Πολυτεχνείου. Για πολλούς και ετερόκλητους λόγους.
• Γιατί, δεν μπορούμε να καμωνόμαστε ότι δεν είναι, τουλάχιστον, «αντιφατικό» όσοι –υποθετικά και πραγματικά- θεωρούνται ταγμένοι να φυλάσσουν «Θερμοπύλες» αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας να τις «θυσιάζουν» με πρόσχημα την … διαφύλαξη του ιερού «βιωματικού» περίπατου των φοιτητών Χανιά-Χαλέπα-Χανιά. Ενός... περίπατου που γίνεται κατά κανόνα με Ι.Χ. ή λεωφορεία. Αυτό μπορούν να το κάνουν και από την Πολυτεχνειούπολη. Οπως όλοι οι φοιτητές και καθηγητές.
• Οι αποστάσεις είναι αστείες.