Μάζεψα όλα τα ρυάκια σε μια κατεύθυνση και προχώρησα

Δημοσιεύτηκε στα Χανιώτικα Νέα 24-10-09

Απαντά ο χαράκτης Χρήστος Σανταμούρης


Μάζεψα όλα τα ρυάκια σε μια κατεύθυνση και προχώρησα


Παθιασμένος με την δουλειά του, θερμός, γελαστός, αισιόδοξος, ευχαριστημένος από την τέχνη –επάγγελμα που διάλεξε και πρόθυμος να μας δείξει, να μας εξηγήσει πώς εμπνέεται χωρίς έπαρση για το γεγονός ότι είναι ένας από τους πολύ γνωστούς και βραβευμένους διεθνώς Έλληνες καλλιτέχνες της διασποράς, ο χαράκτης Χρήστος Σανταμούρης, εκθέτει έργα του εμπνευσμένα από τον Πρεβελάκη, τον Καζαντζάκη και τον Παπαδιαμάντη στην πόλη μας, στην γκαλερί «Βάσω Μυλωνογιάννη» από την Παρασκευή 16 και μέχρι τις 30 Οκτωβρίου. Η έκθεσή του, εντάχθηκε στο πλαίσιο της διημερίδας που διοργάνωσε το περασμένο Σαββατοκύριακο η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση , ο δήμος Χανίων και ο Φιλολογικός σύλλογος «Χρυσόστομος» με τίτλο «Κότινος στον Παντελή Πρεβελάκη» και σημειώνει μεγάλη επιτυχία.
-----------------------

Και πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς αφού, όπως διαπιστώσαμε ιδίοις όμασι, τα χαρακτικά του Χρήστου Σανταμούρη εμπνέονται μεν από έργα και στίχους, όμως δίνουν στον Λόγο μια άλλη διάσταση, μια άλλη ερμηνεία: Εικαστική. Γεννημένος στην Τήνο, μετά την αποφοίτησή του από την Ανωτάτη Σχολή καλών τεχνών πήγε στην Γαλλία (δεύτερη πατρίδα του) στην Beaux-Αrts.
Mας λέει ότι το «ένα του πόδι είναι στην Κρήτη και το άλλο στην Γαλλία» όλα αυτά τα χρόνια. Μάλιστα, το πρώτο του ξεκίνημα στην γνωριμία με την Κρήτη και τους κλασικούς συγγραφείς και καλλιτέχνες ήταν στην δεκαετία του ’60, όταν πήγε στο Ηράκλειο πρώτα για ένα πρόγραμμα συντήρησης σε Βυζαντινά ξωκλήσια και μετά στα Σφακιά.
Σταθμός στις αναζητήσεις του υπήρξε η «συνάντησή» του με τον Καζαντζάκη, καθώς μαζί με τους «φίλους» του συλλόγου του, πορεύτηκαν μαζί «οδοιπόροι-προσκυνητές με την «ΑΣΚΗΤΙΚΗ», συνταξιδιώτες στην «Οδύσσεια».
«Από τότε», μας λέει, «δεν έχω ξεκολλήσει». Μετά τον Καζαντζάκη μπήκα στον Πρεβελάκη και στον Νέο Ερωτόκριτο». Οι ενότητες που εκθέτει στα Χανιά είναι:
Από τον Καζαντζάκη: Χαλκογραφίες από 18 Ραψωδίες της Οδύσσειας, Ανάγλυφα – με αναφορές στον Γκρέκο, Χαλκογραφίες από την Ασκητική.
Από τον Πρεβελάκη: 40 στίχοι από τον Νέο Ερωτόκριτο (που καταγράφονται κάτω από έργα μικτής τεχνικής) και ανάγλυφο από το στίχο «λόγια που κλέβω από τη σιγή».
Από Παπαδιαμάντη: Ρόδινα ακρογιάλια, χαλκογραφίες.
Επίσης εκτίθενται βιβλία τέχνης με χαλκογραφίες εμπνευσμένες από τους παραπάνω συγγραφείς, μια άλλη καλλιτεχνική του επίδοση καθώς πιστεύει ότι μετά το Ίντερνετ τα βιβλία τέχνης θα είναι τα επόμενα βιβλία που θα έχουμε στις βιβλιοθήκες μας. Και, μπορεί ο Προυστ να εμπνεόταν από τους ζωγράφους, όμως ο Σανταμούρης κάνει το αντίστροφο αφού πιστεύει ότι ο Λόγος τον βοηθά να μην επαναλαμβάνεται.


Ποιό είναι το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας;
Η αγάπη για την δουλειά μου.
Τι σας κάνει να σηκώνεστε το πρωί;
Ειδικά στην Ελλάδα το φως του ήλιου, αρκετά νωρίς, ανεξάρτητα από την ώρα που έχω κοιμηθεί.
Τί είναι για σας ευτυχία;
Η ικανοποίηση που μου δίνει η δουλειά μου
Τι είναι για σας δυστυχία;
Δυστυχία για ένα καλλιτέχνη είναι να μην έχει την δυνατότητα να ζήσει την ικανοποίηση που δίνει η δουλειά του.
Η τελευταία φορά που ξεσπάσατε σε γέλια;
Είμαι άνθρωπος που πάντα γελώ. Νομίζω ότι η φύση είναι αρκετά θετική απέναντί μου.
Το βασικό σας ελάττωμα;
Νομίζω ότι ζω και από τα ελαττώματα μου.
Η βασική σας απασχόληση;
Η τέχνη.
Ποια αρετή προτιμάτε σε ένα άνδρα;
Αυτό που προϋπήρχε των συμβολαίων: Ο λόγος.
…σε μια γυναίκα;
Δεν θα το διαχώριζα σε φύλα.
Τι εκτιμάτε περισσότερο στους φίλους σας;
Ότι με αγαπούν και τους αγαπώ.
Αν δεν ήσασταν ο εαυτός σας ποιος θα θέλατε να ήσασταν;
Με το χρόνο πάντα υπάρχει όχι το τι να ήμασταν αλλά τι δεν προλάβαμε να κάνουμε. Π.χ., εγώ πολλές αναρωτιέμαι: Διάβασα αρκετά στην ζωή μου;
Ποιός θα ήταν ο ιδανικός τόπος για να ζήσετε;
Πέρα από το χωριό που γεννήθηκα (εκεί δένεσαι με την γη), όπου αλλού θα μπορούσα να έχω ανάλογη προσαρμογή στην δουλειά μου.
Ο συγγραφέας που σας εμπνέει περισσότερο εικαστικά;
Τον Πρεβελάκη, τον ήξερα, αλλά δουλεύω μαζί του τα τελευταία χρόνια. Τον Καζαντζάκη τον λάτρευα από μικρός γιατί πιστεύω ότι έχει ένα πνεύμα που ξεπερνά τα όρια του τόπου του.
Ο αγαπημένος σας ποιητής;
Ο Ρίτσος.
Ο αγαπημένος σας συνθέτης;
Εκτός από την κλασική, μου αρέσει τρομερά η Ελληνική μουσική. Οι μεγάλοι ΄Ελληνες συνθέτες με συγκινούν πάρα πολύ και μάλιστα αυτό τον καιρό συνεργάζομαι με τον Μαρκόπουλο, που κι αυτός είναι Κρητικός.
Ο αγαπημένος σας ήρωας σήμερα από την Ελλάδα και τον κόσμο ;
Οποιοσδήποτε αγωνίζεται για τον άνθρωπο. Ακόμα και αυτός που ανακαλύπτει κάτι προς όφελος των ανθρώπων.
Η ταινία που σας σημάδεψε;
Από όλα τα έργα της τέχνης κάτι παίρνεις. Δεν μπορώ να τα βάλω σε συρταράκια.
Τι απεχθάνεστε περισσότερο ;
Την αδυναμία συνεργασίας με κάποιο άνθρωπο. Να μην ξέρω που πηγαίνω μαζί του.
Σε ποια λάθη δείχνετε την μεγαλύτερη επιείκεια;
Εξαρτάται αν γνωρίζω τον άνθρωπο. Εάν έχουμε μιλήσει, αν ξέρω τα προβλήματά του. Τότε δικαιολογώ.
Με ποιό φυσικό ταλέντο θα θέλατε να είστε προικισμένος εκτός από το δικό σας;
Δεν με ενδιαφέρει τίποτα άλλο. Ο Πικάσο είχε πει ότι ο άνθρωπος είναι γεμάτος πολλά μικρά ρυάκια που τρέχουν σε μια κατεύθυνση. Τα μάζεψα όλα σε μια κατεύθυνση και προχώρησα. Αν θα πετύχω ή όχι αυτό είναι άλλο πρόβλημα.
Όταν δεν ζωγραφίζετε ποιά είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
Το διάβασμα. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι όταν διαβάζω σκέπτομαι ότι πρέπει να τα δουλέψω. Άρα, πάλι η δουλειά μου.
Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Να βρεθώ σε μια στιγμή ανίκανος να ζωγραφίσω λόγω κάποιου σωματικού προβλήματος.
Εάν συναντούσατε το Θεό τι θα θέλατε να σας πει;
Ξέρω ότι δεν θα τον βρω. Αλλά η ιδέα ότι τον ψάχνω μου αρκεί για να γεμίζει τη ζωή μου.
Πώς θα επιθυμούσατε να πεθάνετε;
Υπάρχουν δυο πράγματα: Εγωιστικά σαν καλλιτέχνης να έχω κτίσει το πετραδάκι της ζωής μου μέσα στην κοινωνία. Και, όπως όλοι μας, να μην υποφέρω.
Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτό τον καιρό;
Ικανοποίησης γι’ αυτό που έχω.
Ποιό είναι το μότο σας ;
Να πιστεύουμε και να υπηρετούμε την δουλειά που έχουμε διαλέξει. Γι αυτό το καλύτερο πράγμα για όσους κάνουν παιδιά είναι να τα αφήσουν να επιλέξουν τί θέλουν να γίνουν.