Τετάρτη, Αυγούστου 12, 2015

Στο πέτρινο θέατρο «Αλέξης Μινωτής» Οι Ηλίθιοι του Νηλ Σάιμον Με τα «κότσια» του Συλλόγου «Φίλοι του Θεάτρου Χανίων»








«Σύλλογος Φίλων θεάτρου Χανίων». Έχει κότσια. Και γι αυτό, το’ καμε πάλι το …θαύμα του. Ανέβασε στα Χανιά την σπαρταριστή κωμωδία του αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Νηλ Σάιμον «Οι Ηλίθιοι». Οι πρώτες παραστάσεις ήδη δόθηκαν στο μαγευτικό Φραγκοκάστελο Χανίων και στον Άγιο Αντώνιο Κισάμου του δήμου Πλατανιά. Πέμπτη 13 Αυγούστου θα παρουσιαστεί και στο θέατρο Ανατολικής Τάφρου.
·         Εμείς, Δευτέρα βράδυ 10 Αυγούστου βρεθήκαμε στο πέτρινο θεατράκι με το βαρύ όνομα «ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΗΣ».  Να μυρίσουμε αέρα χωριού. Καλή ώρα όπως το χωριό Κουλιέτσνικοφ στην Ουκρανία, όπου εκτυλίσσεται η υπόθεση του έργου.
·         Το έργο  είναι αστείο μεν αλλά μέσα από ένα διαφορετικό ευρηματικό τρόπο κατορθώνει να θίξει  σημαντικά, σύγχρονα, θέματα που αγγίζουν όλες τις ηλικίες όπως ο εκφοβισμός, οι δεισιδαιμονίες, η επιβολή, οι κοινωνικές διακρίσεις, η παιδεία.
                                      
                                      Κότσια


·         Μια και θα μιλήσουμε όμως για αμερικάνικο θέατρο, ας ξεκινήσουμε με μια αμερικάνικη λέξη: chutzpah.  Σα να λέμε στα ελληνικά  κότσια (ή, καλώς εννοούμενο θράσος). Γιατί αυτό χρειάζεται για να προσπαθήσεις να ανεβάσεις με επιτυχία μια κωμωδία με πολύ στακάτο ρυθμό, γραμμένη από τον πιο επιτυχημένο κωμικό θεατρικό συγγραφέα του εικοστού αιώνα, τον τεράστιο Νιλ Σάιμον.
·         Ο  πήχης των chutzpah ανεβαίνει περισσότερο, όταν το έργο είναι «Οι Ηλίθιοι». Ένα έργο που ο Σάιμον έγραψε το 1980 και έχει πολύ ενδιαφέρον θρυλούμενο παρασκήνιο αλλά που δεν είναι της ώρας.  «Οι Ηλίθιοι» παίζονται διαρκώς, εδώ και 35 χρόνια, σε όλο τον κόσμο, έχουν γίνει έως και μιούζικαλ και έχουν ξεπεράσει σε επιτυχία αρκετά άλλα έργα του Σάιμον.
·         Τι είναι όμως «Οι Ηλίθιοι», τους οποίους τόλμησε (τα κότσια που λέγαμε) να ανεβάσει η τρομερή παρέα των «Φίλων του Θεάτρου»; Είναι μια κωμική παραβολή, μια φάρσα πάνω στην ανθρώπινη βλακεία και στην δεισιδαιμονία. Ένας νεαρός ρομαντικός ιδεαλιστής δάσκαλος φθάνει στο καινούργιο του πόστο, σε ένα χωριό στην Ουκρανία, για να διδάξει. Αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι διακόσια χρόνια νωρίτερα, στο χωριό έπεσε μια τρομερή κατάρα, που έχει κάνει τους ανθρώπους απολύτως ηλίθιους. Όλους ανεξαιρέτως. Οι ίδιοι γνωρίζουν πως είναι ηλίθιοι και έχουν συμβιβαστεί με αυτό, αφού το μυαλό τους δεν τους βοηθάει να ξεπεράσουν την βλακεία τους. Όταν όμως ο δάσκαλος θα γνωρίσει μια πανέμορφη κοπέλα του χωριού, θα την ερωτευθεί παρά την βλακεία της και θα ανακαλύψει πως έχει μόλις 24 ώρες για να της διδάξει βασικά πράγματα και να σπάσει την κατάρα, αλλιώς και ο ίδιος θα πέσει θύμα της κατάρας και θα γίνει ηλίθιος, τα πράγματα δυσκολεύουν…
·         Οι κωμωδίες του Σάιμον βασίζονται στις ξεκαρδιστικές ατάκες που διαδέχονται η μία την άλλη πολύ γρήγορα – αυτό είναι ταυτόχρονα το τεράστιο ατού αλλά και η δυσκολία τους. Διότι πρέπει τόσο ο/η σκηνοθέτης όσο και οι ηθοποιοί να βρουν τρόπους να μην «χάνονται» κάποιες ατάκες μέσα στα γέλια των θεατών  και ταυτόχρονα να φανερώσουν το δεύτερο, κρυμμένο επίπεδο που συχνά έχουν τα έργα του Σάιμον, αυτό της βαθιάς μελαγχολίας πίσω από την ξεκαρδιστική κωμωδία. Πρέπει δηλαδή οι ρόλοι να μην αποτελούν καρικατούρες που απλώς λένε πολύ αστεία πράγματα, αλλά για να είναι ολοκληρωμένη η παράσταση πρέπει να νιώσει ο θεατής ότι οι ηθοποιοί που βλέπει πάνω στην σκηνή παίζουν πραγματικούς ανθρώπους, που ταλαιπωρούνται από τα αδιέξοδά τους. Αυτή η δυσκολία είναι ίσως μεγαλύτερη στους «Ηλίθιους» από κάθε άλλο έργο του Σάιμον (πιθανόν γι’ αυτό το έργο δεν «έσκισε» στο πρώτο του ανέβασμα). Ότι δηλαδή, λόγω της ξεκαρδιστικής βλακείας των κατοίκων του χωριού, είναι δύσκολο να ανακαλύψει ο θεατής σημεία ταύτισης με την μαζική ηλιθιότητα που βλέπει μπροστά του. Γελάει πολύ με αυτό που βλέπει, αλλά για να περάσει η παράσταση στο επόμενο επίπεδο, όπου ο θεατής θα αγαπήσει τους ήρωες, πρέπει να βάλουν ένα γερό χέρι με την τέχνη τους οι ηθοποιοί.
                                               Η παράσταση


·       









  Στην παράσταση που έστησε ο «Σύλλογος Φίλων του Θεάτρου» την σκηνοθεσία έκανε η Ελένη Καρμπαδάκη, η οποία κρατούσε  (με εξαιρετική απόδοση) και έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, τον ρόλο της Σοφίας  Ζουμπρίτσκυ της κόρης μέσω από το γάμο της οποίας θα λυνόταν η κατάρα που είχε πέσει στο χωριό. Η σκηνοθεσία ήταν λειτουργική, στα πλαίσια των δυνατοτήτων των σκηνικών και του χώρου.
·         Πολύ καλοί στους ρόλους τους ήταν όλοι. Οφείλουμε όμως να πούμε ότι η Έλενα Αθανασοπούλου ως Λένυα Ζουμπρίτσκυ (μητέρα της Σοφίας) ήταν εξαιρετική. Εξίσου εξαιρετικός ήταν και ο σύζυγός της Δόκτωρ Νικολάι Ζουμπρίτσκυ, κατά κόσμο Νάσος Αθανασόπουλος,  αδελφός της και πρόεδρος του Συλλόγου.
·         Άρεσε ιδιαίτερα, χάρη και στο «παιχνίδι» του με το κοινό, ο Γιάννης Πατεράκης ως Λέων Στεφάνοβιτς Τολτσίνσκυ , ήτοι ο πρωταγωνιστής, νέος δάσκαλος  του χωριού που κατάφερε να τα αλλάξει όλα.
·         Πολύ πειστική και αστεία η βοσκοπούλα  Σνέτσκα από την Ντένια Καραβασιλειάδη. Ο  κακός κόμης Γκρέγκορ από τον Ευτύχη Κανδανολέων,  ωραίος κακός!!
·         Στο ύψος τους οι υπόλοιποι χαρακτήρες, σημαντικοί στην εξέλιξη  της πλοκής: Ως Γιέντσνα η Εμμανουέλα Κυριακοπούλου, Σλόβιτς ο Γιώργος Τακτικάκης, Μίσκινα η Φανή Μπουμπόναρη, Δικαστής ο Παρασκευάς Θυμάκης.  
·         A! Να πάρετε το –δωρεάν διανεμόμενο- πρόγραμμα με τα πολύ εύστοχα σκίτσα του Γιάννη Πατούρα  με καρικατούρες των χαρακτήρων.
·         Όλοι  αυτοί μαζί έστησαν μια άρτια καλλιτεχνικά παράσταση με πολύ γέλιο,  με συνομιλία στιγμές-στιγμές με τους θεατές που  συμμετέχουν αυθόρμητα στις «ερωτήσεις» που οιονεί τους απευθύνονται. Μια παράσταση που μπορούν να την δουν με αμείωτο ενδιαφέρον άνθρωποι όλων των ηλικιών και που μπορεί (και πρέπει) να  παιχθεί και για τα σχολεία (στην Αθήνα έχει ανέβει και από παιδική-εφηβική σκηνή). 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                            Στο Πέτρινο θέατρο ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΗΣ
     Την Πέμπτη στον Άγιο Αντώνιο η «Αναφορά στον Γκρέκο» του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ
                 
·         Η υπογράφουσα, ανηφόρισε στον Άγιο Αντώνιο Κισάμου για να δει εκεί την  παράσταση «Οι Ηλίθιοι». Έτσι είχε την ευκαιρία να απολαύσει και την υπέροχη αύρα του χωριού και να δει –δυστυχώς για πρώτη φορά- το υπέροχο πέτρινο θέατρο  με το όνομα του μοναδικού θεατρανθρώπου Αλέξη Μινωτή.
·         Μαζί μας και οι γύρω κάτοικοι , ο δήμος Πλατανιά (που πολύ σωστά επέλεξε το χωριό Άγιος Αντώνιος  και για την παράσταση « Οι Ηλίθιοι»  στα πλαίσια προφανώς μιας πολιτιστικής πολιτικής αποκέντρωσης εκδηλώσεων σε μικρότερα χωριά)  εκπροσωπούμενος και από τους αντιδημάρχους  κ.κ. Δασκαλάκη Νικ.. Μαλακωνάκη Ιωάν., και Καλαϊτζάκη Γ.  Και, φυσικά, η  δραστήρια πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού, ψυχή  μαζί με τον αρχιτέκτονα σύζυγό της, της κατασκευής του μικρού πέτρινου θεάτρου, κυρία  Βασιλική Πρασάκη-Παπαδάκη εκπαιδευτικός, η οποία καλωσόρισε όλους μας θερμά.
·         Η επόμενη εκδήλωση, στο Πέτρινο θέατρο «Αλέξης Μινωτής» στον Άγιο Αντώνιο Κισάμου, όπως ανέφερε η κυρία Πρασάκη, είναι την Πέμπτη 13 Αυγούστου  με την συγκλονιστική  και επιτυχημένη παράσταση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης «Αναφορά στον Γκρέκο» του Ν. Καζαντζάκη. 
--------------------------------------------------------------------------------------------------------





Τρίτη, Αυγούστου 11, 2015

Λογοτεχνική Παρέα Χανίων Πνευματικό, λογοτεχνικό, πολιτιστικό και ανθρωπιστικό στίγμα Με την συλλογική έκδοση δοκιμίων «Ανταύγειες Φωτός» · Παρουσιάζεται 2 Σεπτεμβρίου στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων





 
«Το παρόν βιβλίο αφιερώνεται στον πάσχοντα Συνάνθρωπο με την ευχή, να μην του λείψει το χαμόγελο και η ελπίδα για τη ζωή!» Από την έκδοση «Ανταύγειες Φωτός».
Γεννητούρια  της παρέας Ιούλιος 2013. Σήμερα, δύο χρόνια μετά, το «παιδί» γιορτάζει πανηγυρικά την ύπαρξή του. «Πανηγυρικά», επειδή είναι πραγματικός άθλος  να μπορέσει μια παρέα να συναντηθεί, να αλληλογνωριστεί, να αναγνωρίσει κοινούς τόπους, να προβληματιστεί πάνω σε πνευματικά, ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά θέματα και να προχωρήσει στην ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ενός δικού της πλέον πνευματικού «παιδιού»: Ενός  δικού της βιβλίου. Το οποίο πλέον αποτελεί  το πρώτο δοκίμιο του πνευματικού της στίγματος και την πρώτη «επίσημη» επικοινωνία της με την Κρητική, Χανιώτικη και όχι μόνο, κοινωνία.
·         Ταυτόχρονα με την προσφορά των  όποιων εσόδων  από την  έκδοσής της ( για την οποία έκδοση συνέβαλαν οικονομικά όλοι τους) στους Γιατρούς του Κόσμου, αναδεικνύουν την ανθρωπιστική τους προσήλωση στον πάσχοντα συνάνθρωπο.
·         Έχετε απορίες; Σωστά. Καθώς, από ενθουσιασμό, βιάστηκα να πω κάποια πρώτα χαρακτηριστικά της «Παρέας»  χωρίς προηγουμένως να  κάνω τις απαραίτητες ρεπορταζιακά  «συστάσεις».
                              Λογοτεχνική Παρέα Χανίων
·         Πρόκειται, λοιπόν, για την «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΠΑΡΕΑ ΧΑΝΙΩΝ». Μια παρέα  που όπως αυτοσυστήνεται στο προλογικό σημείωμα του βιβλίου «δεν αποτελεί Σύλλογο, Ένωση ή Σωματείο και η οποία ξεκίνησε την πορεία της τον Ιούλιο του 2013».
·         Τι είναι, λοιπόν; Το «φωτίζει» αρχικά με το προλογικό του σημείωμα το μέλος της, γνωστός επιστήμων και δόκιμος  ποιητής, αρθρογράφος, και πεζογράφος, δρ. Γιάννης Πολυράκης, ο οποίος επιμελήθηκε και όλη την ύλη του βιβλίου τους: «Συνιστά,  γράφει, μια Παρέα πνευματική, φιλική, ανθρώπινη που σκοπό έχει την πνευματική προαγωγή των μελών που την απαρτίζουν» . Η συνάντηση των μελών της γίνεται απαρέγκλιτα μια φορά την εβδομάδα κατά την οποία, πέρα από την μεταξύ τους διανομή βιβλίων τους, αναγιγνώσκονται κείμενά τους(σε ποίηση ή σε πεζό λόγο), και ακολουθεί η ανταλλαγή απόψεων και η διεξαγωγή συζητήσεων εποικοδομητικών σε θέματα που αναφύονται. Στην «Λογοτεχνική Παρέα Χανίων» δεν υπάρχει Προεδρείο, τα μέλη είναι όλα ισότιμα.
·         Τα ονόματά τους κατ’ απόλυτη αλφαβητική σειρά:
·         1. Βογιατζάκη-Ντούζα Μαρία 2.Γαβριλάκης Γιάννης 3.Γκίκα Μαρία 4.Γρυφάκη Μαρία 5. Κατσιφαράκη Ελευθερία 6.Κουμή Ροδάνθη 7.Κουτρούλη-Σκαμνάκη Μαίρη 8.Μαλαξιανάκης Γιάννης (Εννιαχωριανός) 9.Μόρφη Φιλιώ 10.Παπά-Αποστόλης Διαμαντούδης 11.Πολυράκης Γιάννης 12. Πολυράκη Ηλέκτρα 13.Τριποδάκης Νίκος 14. Τυραϊδής Δημήτρης 15.Χαραλάμπους Φρόσω 16.Χιωτάκης Σήφης.

                                           Το βιβλίο
·         Είναι προφανές ότι στην παρούσα αναφορά δεν επιχειρείται η παρουσίαση της συλλογικής έκδοσης της «Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων» η οποία άλλωστε θα γίνει στις 2 Σεπτεμβρίου ώρα 19-21 στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Εκεί θα πωλούνται και τα περισσότερα αντίτυπα της έκδοσης καθώς, όπως γράφεται και στο προλογικό σημείωμα «δεν έχει στόχο την κερδοφορία επ’ ωφελεία των μελών της. Στόχο έχει, την  παρουσίαση του πονήματος εντός της πόλεως των Χανίων (και ίσως και αλλού), το δε ποσόν που θα συγκεντρωθεί, θα διατεθεί για τις ανάγκες του Συλλόγου «Γιατροί του Κόσμου Χανίων».
·         Την «αίσθηση» και το συναίσθημα μιας πρώτης ανάγνωσης επιχειρεί αυτή η αναφορά να δημοσιοποιήσει. Προκειμένου να επικοινωνηθεί τόσο η ποικιλοτρόπως  δημιουργική παρουσία της δίχρονης παρουσίας της Λογοτεχνικής Παρέας  στα Χανιά, όσο και οι ανθρωπιστικοί στόχοι που -παράλληλα με τον πνευματικό διάλογο και την λογοτεχνική τους αναζήτηση- θέτει.
·         Άλλωστε ,όλα σχεδόν τα μέλη της Παρέας  έχουν λάβει αρκετές διακρίσεις για το ατομικό πνευματικό τους έργο ,όπως συνάγεται και από το βιογραφικό γνωριμίας τους καθενός τους πριν από τα κείμενά τους.
·         Πολύ σύντομα, λοιπόν: Τα κείμενα αφορούν σε  πολλά είδη λόγου. Ποίηση (στο μεγαλύτερο μέρος) τους , μαντινάδες, νεοριζίτικα, πεζογραφήματα, αληθινές ιστορίες, με αισώπεια μηνύματα αλλά και παντεπίκαιρο κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο.
·         Χωρίς ονοματολογία, καθώς δεν θα φτάσουν οι πολιτιστικές σελίδες των φιλόξενων Χανιώτικων Νέων, η Λογοτεχνική Παρέα Χανίων καταθέτει μέσα από τα κείμενα του βιβλίου της τον προβληματισμό, τις ευαισθησίες και τις αγωνίες της.
·         Το συναίσθημα και η προσωπική αναζήτηση με πολλές λυρικές εξάρσεις κυριαρχεί θα λέγαμε. Υπάρχουν λαογραφικές αναφορές. Μέσα σε πολλούς στίχους και κείμενα αναδεικνύεται  ο προβληματισμός για την κοινωνική κρίση,  επιχειρείται η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και η πρόληψη για την μάστιγα των τροχαίων ατυχημάτων. Η  Κρητική ντοπιολαλιά χρησιμοποιείται από πολλούς τόσο στον στίχο –μαντινάδες όσο και σε πεζά κείμενα. Η παράδοσή μας,  λογοτεχνικές  και …λυρικές τοπιογραφίες για το χωριό συγκινούν και μας γνωρίζουν τον τόπο μας μέσα από αναμνήσεις και περιγραφές εποχών  ώστε να μη χαθούν από την συλλογική μνήμη.  Μικρά διηγήματα.
·         Μεγάλη είναι η γκάμα των θεμάτων που καταθέτουν οι ποιητές –πεζογράφοι της Λογοτεχνικής Παρέας.  Όντας «διανοούμενοι, στοχαστές σκεπτικιστές, οραματιστές ενός ιδανικού κόσμου» (για να «κλέψω» εν μέρει- τους χαρακτηρισμούς ενός ποιήματος) προσφέρουν απλά και άπλετα  ΑΓΑΠΗ για τη ΖΩΗ, τον συνάνθρωπο, την κοινωνία, τον Τόπο μας.
                                      Ιστορία οι Παρέες
·          Και φυσικά παραδειγματίζουν μέσω της πρακτικής της συλλογικής παρουσίας τους. Πράγμα πολύ μα πολύ δύσκολο. Είναι αλήθεια ότι στα Χανιά, στην Κρήτη και στην Ελλάδα γενικότερα είχαμε πολλές τέτοιες «παρέες» που έγραψαν  ιστορία.
·         Πολύ γνωστές στους λογοτεχνικούς κύκλους αλλά και ευρύτερα ήταν οι παρέες  που ξεκίνησαν από το Ηράκλειο. Της Γαλάτειας, Έλλης και Λευτέρη Αλεξίου, του Νίκου Καζαντζάκη, του Κώστα Βάρναλη, του Μάρκου Αυγέρη.
·         Πολύ γνωστές και οι Παρέες της εποχής του Σικελιανού, του Σεφέρη, του Ελύτη, Χατζηδάκη κλπ.
·         Στα Χανιά επίσης «άνθιζαν» μαζί με τα Λουλούδια της πόλης των Λουλουδιών και γιασεμιών πολλές Λογοτεχνικές παρέες με επίκεντρο συνήθως το Ιστορικό καφέ Κήπος όπου χειμώνα –καλοκαίρι είχαν τα μεροκάνταλά τους.
·          «Παρέες» λοιπόν, μέσα στην κρίση φαίνεται ότι έχουν δημιουργηθεί πολλές. Ένα πρώτο …γκουγκλάρισμα στο διαδίκτυο θα δείξει ότι, είτε με την μορφή «παρέας», είτε με την μορφή «Λέσχης» ανάγνωσης (και στα Χανιά υπάρχουν τέτοιες λέσχες όπως στην Δημοτική και Παιδική  Δημοτική μας Βιβλιοθήκη) υπάρχουν και πολλές  δημιουργήθηκαν μέσα στην τωρινή ηθική και κοινωνικοπολιτική κρίση  της χώρας.
·         Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο ελπίδας. Καθώς μέσα από απ’ αυτές τις «Παρέες» και ανάλογα με την δυναμική που αναπτύσσουν προάγεται γενικότερα  ο πολιτισμός μας.
·         Ο οιωνός της έκδοσης ενός βιβλίου από την «Λογοτεχνική Παρέα Χανίων» δεν μπορεί παρά να είναι καλός. Η προσφορά, επίσης, των εσόδων της έκδοσης αποτελεί (όπως σημειώνεται και στο προλογικό σημείωμα) «την καλύτερη απόδειξη ότι δεν χάθηκε η ανθρωπιά στην υλιστική εποχή μας». Ελπίδα τους η απήχηση στο αναγνωστικό κοινό. Ευχή τους να μην διαψευστούν οι προσδοκίες τους.
·         Προσθέτουμε  και την δική μας ευχή να συμβεί. Ώστε και αυτή η «Παρέα» να γράψει ένα ξεχωριστό παρόν στα Χανιά μας. Και να γίνει παράδειγμα και άλλων τέτοιων συλλογικών παρουσιών και ποικίλων πρωτοβουλιών.
·         Υπάρχει η δυνατότητα. Καθώς όπως  τραγουδά ο Σαββόπουλος εδώ και χρόνια:  «Mέχρι  τα ουράνια σώματα/με πομπούς και με κεραίες/φτιάχνουν οι Έλληνες κυκλώματα κι ιστορία οι παρέες».

 Δημοσιελυτηκε Χανιώτικα Νέα 11 Αυγούστου 2015