Πέμπτη, Μαΐου 08, 2014

Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη ΚΑΖΟΒΑΡ Μια προφητική ποιητική σύνθεση με διαχρονική επικαιρότητα












      

«  Τις ο την πόλιν εξαπατών ουχ ο μη λέγων ά φρονεί»: Δημοσθένης
Εδώ και χρόνια, πολλοί πνευματικοί άνθρωποι του τόπου μας αλλά και απλοί αναγνώστες όπως η υπογράφουσα, ζητούσαμε επίμονα από τον Άνθρωπο, Λογοτέχνη, Δάσκαλο και καθημερινό  χρονογράφο(με αυτή τη σειρά  θέτω τις γνωστότερες από τις ιδιότητές του)  των τεκταινομένων στην τοπική  μας Ιερουσαλήμ, την Κρήτη και τον νομό Χανίων αλλά και την χώρα, να επανεκδώσει την ποιητική του συλλογή «ΚΑΖΟΒΑΡ».
·         Ένα βιβλίο περιγραφικό της  κρίσης κοινωνικών και πνευματικών αξιών στην χώρα μας, τότε στα 1987, όταν εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Φιλιππότη» σε δύο εκδόσεις που εξαντλήθηκαν με αποτέλεσμα να μην κυκλοφορεί τα τελευταία 27 χρόνια.
·         Κι αυτό γιατί,παράλληλα, αποδείχτηκε και βιβλίο προφητικό για την κατάρρευση των κοινωνικών και πνευματικών αξιών και μοιραία και την οικονομική κατάρρευση. Και συνεπώς ένα βιβλίο, μια ποιητική σύνθεση που οφείλουμε να ξαναμελετήσουμε υπό το φως της σημερινής πολιτικοκοινωνικής και οικονομικής κρίσης -κατάρρευσης. Τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Αφού πλέον στο παγκοσμοποιημένο «χωριό» του πλανήτη μας όλοι είμαστε ένα «κομμάτι της ΄Ηπειρος»  και επομένως  «η καμπάνα» (κινδύνου) «κτυπά» για μας αλλά και όλο τον κόσμο.
                           Καμπάνα
·         Και επειδή πιστεύω κι εγώ ότι «τίποτα στην ζωή δεν είναι τυχαίο», θεωρώ ότι και η επανέκδοση της «ΚΑΖΟΒΑΡ» σ αυτή ακριβώς την διεθνή και –κυρίως- Ευρωπαϊκή- Ελλαδική και τοπική συγκυρία, δεν είναι καθόλου τυχαία.
·         Συνειδητά ή από «ανεξήγητη» εσωτερική παρόρμηση ο  Χανιώτης ποιητής επέλεξε να συναινέσει στην επανέκδοση  του βιβλίου  που –πέραν της μεγάλης λογοτεχνικής του αξίας-  έχει και ένα βαθύτατα πολιτικό περιεχόμενο.
·          Τέτοιο που μπορεί, να «κτυπήσει» την τοπική και οικουμενική «καμπάνα» των παραδοχών για όσα συμβαίνουν σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, εθνικό αλλά , φευ… λόγω  ΚΑΙ της συγκυρίας των τοπικών και  περιφερειακών εκλογών(νάτο  κι εδώ το ΜΗ τυχαίο ) και σε τοπικό επίπεδο.
·          Και –ταυτόχρονα-  όπως διαφαίνεται από την ΠΙΣΤΗ του ποιητή  στην πνευματική, πολιτικο-κοινωνική και οικονομική ΑΝΑΣΤΑΣΗ- παρά τον «διαλαλούμενο» θάνατο της ΕΛΠΙΔΑΣ-  να «κτυπήσουν» και οι ποιητικές-πνευματικές  «καμπάνες» της αφύπνισης.
·         « Πέθανε –μας είπαν- και η ελπίδα/Ύστερα από τόσους θανάτους,/ δεν μπορέσαμε πια να κλάψουμε/Την πλύναμε με αρώματα/Ήταν παρθένα./Την ντύσαμε με πάλλευκο χιτώνα./Της χτενίσαμε τα μακριά μαλλιά./Της σταυρώσαμε τα χέρια/και τη θάψαμε στην καρδιά μας./ Δε θ’ αργήσει η Ανάσταση!!»
·         Πρόκειται για το ποίημα με τίτλο «ΤΕΛΟΣ(;)» στην τρίτη και τελευταία σπονδυλωτή ενότητα «το Ημερολόγιο του Φαέθοντα»

                                        Πολιτικά στοχαζόμενος
·          Η «ΚΑΖΟΒΑΡ» λοιπόν είναι η φανταστική πόλη του ποιητή, όπου συμβαίνουν πολλά και διάφορα …θεατρικά  πολιτικο-κοινωνικά και πνευματικά δρώμενα με την δυναμική του Κακατσάκειου  επικολυρικού λόγου.
·          Άλλωστε και η δομή της ποιητικής σύνθεσης θυμίζει σκηνές από θεατρικό έργο  χωρισμένο σε τρεις ΠΡΑΞΕΙΣ στις οποίες κυριαρχούν, οι ΧΥΔΑΙΟΙ, οι ΑΔΥΝΑΜΟΙ και οι ΦΑΕΘΟΝΤΕΣ.
·          Διαβάζοντας την ποίηση του Κακατσάκη στην ΚΑΖΟΒΑΡ, οι καθημερινοί φ(θ)ανατικοί αναγνώστες του στα «Χανιώτικα Νέα» είναι βέβαιο ότι θα ανακαλύψουν τον λόγο που, και τα καθημερινά «Πεταχτά» του , είναι βαθύτατα πολιτικά σχόλια, όπως ήδη έχω γράψει.
·         Πολιτικά σχόλια αλλά όχι πολιτικοποιημένα ή πολύ χειρότερα κομματικοποιημένα. Δεν πρόκειται άλλωστε για ένα πολιτικά στρατευμένο  αλλά πολιτικά στοχαζόμενο ποιητή.  Κάτι που αναδεικνύεται άλλωστε και στα «ΠΕΤΑΧΤΑ» του. Και όχι μόνο.
·          Αφού  όλα τα έργα και κείμενα του Κακατσάκη είναι  –σε δεύτερη ανάγνωση-  βαθύτατα πολιτικά.
                                                 Δυστυχώς-προφητικά
·         Και-δυστυχώς- και προφητικά.  Γιατί δυστυχώς;
·          Επειδή  ναι μεν, η ΚΑΖΟΒΑΡ είναι και σήμερα πιο επίκαιρη πολιτικά όσο ποτέ, αλλά από την άλλη,  η καλή είδηση της επανέκδοσης ενός τόσο σημαντικού λογοτεχνικού βιβλίου  αντιστοιχεί στην …κακή είδηση ότι 27 χρόνια μετά την συγγραφή και κυκλοφορία του η χώρα μας  βρίσκεται σε ίδια και χειρότερη πλέον κρίση αξιών, όπως γράφει και στο «Μικρό θυμωμένο Ημερολόγιό του» (http://polyk.blogspot.gr/2014/05/blog-post_7.html) ο  συγγραφέας και αναπληρωτής καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης Πολυχρόνης Κουτσάκης. Και το εξηγεί:
·         «Η «Κάζοβαρ» είναι μια χώρα-σύμβολο, όπου συνυπάρχουν οι χυδαίοι, οι αδύναμοι και οι φαέθοντες. Μια χώρα που μοιάζει πολύ, ανατριχιαστικά θα έλεγε κανείς, με την δική μας. Αν σκεφτεί κανείς ότι το 1987, πολύ πριν ακούσουμε τον σχετικό όρο στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, ο Β. Κακατσάκης μιλούσε για τους «κυρίους Τίποτα», αρχίζει να καταλαβαίνει τον λόγο για τον οποίο η νέα κυκλοφορία της «Κάζοβαρ» είναι, ταυτόχρονα, καλό και κακό νέο. Είναι καλό νέο επειδή παραμένει τόσο επίκαιρη, μοιάζει να γράφτηκε σήμερα. Είναι κακό νέο για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Όταν μια πολιτική ποιητική συλλογή που δείχνει την τραγικότητα της εποχής της παραμένει εξίσου επίκαιρη τριάντα χρόνια μετά, αυτό δείχνει την απόλυτη αποτυχία της χώρας. Δείχνει ότι οι χυδαίοι της χώρας κέρδισαν τη μάχη απέναντι στους αδύναμους – όχι επειδή τους κατατρόπωσαν, αλλά επειδή κατάφεραν να μετατρέψουν και αρκετούς από τους αδύναμους σε χυδαίους.
·         Αν δεν έχετε διαβάσει την Κάζοβαρ, πρέπει να την διαβάσετε. Για να δείτε πόσο ακίνητοι είμαστε, ως χώρα. Όχι για να μελαγχολήσετε. Αλλά επειδή όταν συνειδητοποιείς την ακινησία, μπορείς να αποφασίσεις συνειδητά να κινηθείς»
                     Δεν «εξαπατά» την πόλη
·         Να προσθέσω , καταληκτικά, ότι ένα ακόμα προσόν της ποίησης του Κακατσάκη στην «ΚΑΖΟΒΑΡ», χαρακτηριστικό όμως  όλου του λογοτεχνικού, ποιητικού, συγγραφικού του έργου και δημοσιολογικού-δημοσιογραφικού του λόγου, είναι ότι ο ΛΟΓΟΣ του είναι ΛΙΤΟΣ και ΑΚΡΙΒΗΣ. Στην «ΚΑΖΟΒΑΡ» θυμίζει  Ελύτη στην «Μαρία Νεφέλη αλλά και Μιχάλη Κατσαρό. 
·         Πρόκειται για ποιητικό λόγο σαφή και κατανοητό στο μέσο αναγνώστη. Λόγο χωρίς γλωσσικούς βερμπαλισμούς.
·          Ταυτόχρονα ο  ΛΟΓΟΣ του και στην «ΚΑΖΟΒΑΡ»  δεν είναι (εντός και εκτός εισαγωγικών) «μεσσιανικός». Ούτε «κηρυγματικός». Ούτε –θάλεγα- «καταγγελτικός». Είναι ΛΟΓΟΣ αποκαλυπτικός, περιγραφικός. Χωρίς να σημαίνει ότι δεν είναι «συμμετοχικός». Ότι δεν συμπάσχει  Είναι Λόγος πνευματικής ανησυχίας. Είναι ΛΟΓΟΣ προβληματισμού και ΑΓΩΝΙΑΣ. Είναι ΛΟΓΟΣ οικουμενικός. Είναι ΛΟΓΟΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ, λόγος αντίθεσης στην «εξαπάτηση» της «ΠΟΛΗΣ» για όσα «φρονεί»  κάποιος -αλλά δεν λέει.
·         Χαρακτηριστικό  το ποίημα με τίτλο «Κατασκευή Ηρώων»: « Οι δημοσιογράφοι δίπλα μας/έκαναν συλλογή κραυγών./Τις περνούσαν από τόρνο/κι έβγαζαν χαμόγελα./Τα τοποθετούσαν στα ίδια πρόσωπα/κι έφτιαχναν τους ήρωες/με το χαμόγελο στα χείλη…/ Ύστερα έστελναν τα ρεπορτάζ/ στις εφημερίδες, παζαρεύοντάς τα/κατά περίπτωση.»
·         Παράλληλα, είναι και ΛΟΓΟΣ προσδοκίας : Για τα «ΑΛΛΗΛΟΥΙΑ» της «ΑΛΛΗΣ ΜΕΡΑΣ» όπως  τα περιγράφει  στο «αυτί» του οπισθόφυλλου του βιβλίου του:
·         «Μια σταγόνα, ξεχασμένη απ΄ τη χθεσινή θύελλα/στο ιερό της μαργαρίτας, πρόφτασε χαιρετίσματα στον ήλιο…/Έτσι μπόρεσα να μπω στο ναό του αγώνα./Ένας λαός ολάκερος με περίμενε:/ «Είσαι μαζί μας!»/Λέω «καλημέρα στον ήλιο, άρα υπάρχω./Όχι! Δεν μπορούν/ μια να με σκοτώσουν,/αφού το χαμόγελό μου/βαφτίστηκε/στην κολυμπήθρα των ματιών σας…/…»   «Είμαι μαζί σας!» Τροπαιοφόρος άνεμος/μπήκε απ’ τα παράθυρα./Οι μαργαρίτες έγιναν τραγούδια./Το κρασί και το ψωμί/σώμα και αίμα./Τώρα πια ο ναός/αντηχεί απ’ τ’ «αλληλούια!».
                            Η   έκδοση
·          Η έκδοση της πολύ σημαντικής, για την λογοτεχνία  και την ΠΟΛΙΤΙΚΗ και  την πολιτική στην λογοτεχνία (όπως θάγραφε ίσως ο Βαγγέλης)  ποιητική συλλογή του Ανθρώπου, Δασκάλου και λογοτέχνη Βαγγέλη Κακατσάκη, εκδόθηκε  για λογαριασμό των εκδόσεων" Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης-ΠΥΞΙΔΑ της πόλης», και σελιδοποιήθηκε από την γνωστή καλλιτέχνιδα της σελιδοποίησης, γραφίστρια Ελένη Σταυρίδη. Επί πλέον την τωρινή έκδοση της «ΚΑΖΟΒΑΡ», φιλοτέχνησε  με υπέροχα ζωγραφικά ανάγλυφα ο γνωστός μας γλύπτης, ζωγράφος, σφαιρικός καλλιτέχνης, Γιάννης Π. Μαρκαντωνάκης,  συνεργάτης , επίσης  των Χανιώτικων Νέων. Του οποίου, η  νέα καλλιτεχνική έκθεση συναρμογών, με τίτλο «ΔΗΜΟΣΙΟ-ΓΡΑΦΙΚΗ ΜΑΝΟΛΙΑ»(μία έκθεση με αμφισημίες συναισθηματικές , ορθολογιστικές και κοινωνικές) συνέπεσε με την έκδοση της «ΚΑΖΟΒΑΡ» .

---------------------------- --------------------------------
ΚATANTIA

Φαλακρά γερόντια, ξεδοντιασμένα,/οι πάλλαι ποτέ μεγάλες λέξεις,/ξεθωριασμένες, άθλιες, με βακτηρίες,/παρελαύνουν μπροστά/ στ’ ανελέητα νήπια ερωτηματικά, τους επίσημους της νεότητας./ Τρεμάμενες, σκονισμένες,/ προσέρχονται μπροστά/ στην εξεταστική επιτροπή/ εκλιπαρώντας έναν βαθμό,/γύρω εκεί…στη «βάση».
--------------------------------------------------------------
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΑΔΥΝΑΤΩΝ

«Κι αφήσαμε και τέντωσαν/το κορμί μας σε προκρούστεια κλίνη/οι ισχυροί της μέρας,/με μόνο αντάλλαγμα την ησυχία μας…»
 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-



 Δημοσιεύτηκε Χανιώτικα Νέα  8-5-14




http://www.haniotika-nea.gr/mia-profitiki-piitiki-sinthesi-diachroniki-epikerotita/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου