« Τρικυμία…» Μια νέα ευρηματική αστυνομική ιστορία Από την Αθηνά Κανιτσάκη

  

 « Θέλει Αρετήν και τόλμη η Ελευθερία!» συμπλήρωσε ο Αστυνόμος το γνωστό στίχο του Κάλβου, που γράφτηκε στην ωδή του για τους Σαμίους, έκπληκτος από τις γνώσεις του άξεστου καπετάνιου».

Πρόκειται  για ένα απόσπασμα από το νέο βιβλίο της συμπατριώτισσας  συγγραφέως  Αθηνάς Κανιτσάκη, που βάζει ένα από τα πρόσωπα της μυθιστορίας της, να μας πληροφορήσει  ότι ο πασίγνωστος και πολυχρησιμοποιούμενος στίχος του Α. Κάλβου, που περιλαμβάνεται στις ΩΔΕΣ του (από τα σημαντικότερα κείμενα του Ελληνικού Διαφωτισμού)  και συγκεκριμένα η 4^η Ωδή του έχει γραφτεί για τον αγώνα των Σαμίων.

·         Ένα αγώνα  με πολλά κοινά σημεία με τον αγώνα των Κρητικών να ενωθούν με την μητέρα Ελλάδα που ευοδώθηκε περίπου την ίδια εποχή με την δική μας Ένωση. Το 1912 και ολοκληρώθηκε  τυπικά το 1914.

                                              Αστυνομικό, ιστορικό, κοινωνικό

·         «Τρικυμία…» ο τίτλος του νέου, 11ου βιβλίου της Αθηνάς Κανιτσάκη. Ένας τίτλος με αποσιωπητικά. Ένας τίτλος που σε προϊδεάζει για την πολυσημαντότητα του περιεχομένου.

·         Η «Τρικυμία» της Αθηνάς είναι η εκπλήρωση μιας υπόσχεσης που είχε δώσει στον εαυτό της (όπως  μας πληροφορεί στο οπισθόφυλλο). Καθώς είναι και Σαμιώτισσα από τον τόπο καταγωγής του πατέρα της.

·         Το «έταξε»  από τότε που έγραψε τα δυο ιστορικά -κοινωνικά βιβλία της για τα Χανιά του 1911-12 (τώρα γράφει το τρίτο της σειράς !! οι «Κρυμμένοι Θησαυροί μας»).  Ήθελε να γράψει κάτι ανάλογο για την Σάμο.

·          «Μια Σαμιώτικη ιστορία πέρα για πέρα…», γράφει στο οπισθόφυλλο. «Αληθινή, μέσα στη ψεύτικη δομή, τις υπερβολές της μυθοπλασίας και τους κατασκευασμένους, απόλυτα φανταστικούς χαρακτήρες της, σ’ έναν τόπο και σ ένα αγαπημένο περιβάλλον ελάχιστα αλλαγμένα! Σε μια αυτάρκη κι αυτοδύναμη κοινωνία που τη βίωσα και τη χάρηκα παιδί, στη δεκαετία του 1950!»

·         Να, λοιπόν, και οι ομοιότητες με την Κρήτη, με τα Χανιά. Πρώτα η καταγωγή της κατά το ήμισυ. Έπειτα η αυτάρκης και αυτοδύναμη κοινωνία της Σάμου, όπως και της Κρήτης, άλλωστε.

·           Και φυσικά, όπως οι συγγραφείς που σέβονται τον εαυτό και το κοινό τους, για να συγγράψει το βιβλίο της, η Κανιτσάκη, ερεύνησε και βρήκε πρωτογενές υλικό από το Ιστορικό Αρχείο Σάμου και την Δημοτική βιβλιοθήκη αλλά και πολλές άλλες πηγές.

·         Η συγγραφή ενός βιβλίου δεν είναι μόνο φαντασία, μυθοπλασία. Ούτε μόνο ταλέντο. Είναι αποτέλεσμα πολύχρονης, επίπονης έρευνας και επιμονής στην αναζήτηση την ανάδειξη και την βέβαια την ΣΥΝΘΕΣΗ των μοναδικών  στοιχείων. Στην κατάλληλη στιγμή στο στόμα του κατάλληλου ήρωα. Όλα αυτά τα στοιχεία η συγγραφέας έχει αποδείξει ότι τα συγκεντρώνει.

·         Στην «Τρικυμία» της, η Κανιτσάκη, εκτός από όλα τα παραπάνω φαίνεται να εμπνέεται συνεχώς από τις φυσικές ομορφιές  της Σάμου. Και, ως καλή ζωγράφος, που επίσης είναι, παρατηρεί και περιγράφει με περίσσιο λογοτεχνικό οίστρο τα χρώματα και τα αρώματα της Σαμιακής γης, της Σαμιακής θάλασσας.

·         Πρόκειται για ένα ακόμα αστυνομικό μυθιστόρημα της συγγραφέως που γοητεύει τόσο από την έξυπνη πλοκή του που, κεφάλαιο το κεφάλαιο, βάζει νέα αινίγματα και πιθανούς ενόχους όσο και από την ιστορική-κοινωνική τοιχογραφία της  ταραγμένης εποχής  στην οποία τοποθετείται.

                                        Τρικυμία…

·         Πολλές  οι «τρικυμίες» που περνούν οι ήρωες της. Τρικυμίες επαναστάσεων, τρικυμίες κοινωνικές, τρικυμίες στην προσωπική, ερωτική και οικογενειακή ζωή τους, τρικυμίες πραγματικές στα πελάγη.

·         Και όλα αυτά να περιπλέκονται περί-τεχνα γύρω από ένα έγκλημα. Το αστυνομικό  σασπένς  υπάρχει πάντα και σε όλα τα  προηγούμενα δέκα βιβλία της Κανιτσάκη. (εκτός από «Τα παιδικά μου Χρόνια» που είναι αυτοβιογραφικό) .

·         Και η αλήθεια είναι πως αυτό το αστυνομικό στοιχείο, είναι το αλάτι και το πιπέρι που συμπληρώνει απολαυστικά την γλαφυρή γραφή της, σε όλα της τα έργα.

·         Η «Τρικυμία…» της , τοποθετείται στην μικρή νησιώτικη κοινωνία της Σάμου. Εκεί γύρω στα 1914 . Μια κοινωνία βασανισμένη, με πολύ φτώχεια αλλά και πολλή αγάπη για την ελευθερία,  την πατρίδα, την ζωή, την οικογένεια, τον έρωτα, την ελπίδα.

·         Ταυτόχρονα μια κοινωνία πουριτανή με τις μικρότητες και τις αντιφάσεις της αλλά και το μεγαλείο και την καθαρότητα της ψυχής πολλών ανθρώπων. Μια κοινωνία  φαλλοκρατική παρά την μητριαρχική δομή της.

·          «Άξιζε  τον κόπο να’ χεις την σάλα σου γεμάτη έπιπλα με περίτεχνα σκαλίσματα κι ακριβές στόφες. Να βγάζεις απ’ το μπουφέ τα πιατικά τ ‘ αγορασμένα από στην Σμύρνη και να παραθέτεις επίσημα γεύματα. Αποκτούσαν ιδιαίτερη σημασία οι ταφτάδες και τα μετάξια, και φυσικά η καλή μοδίστρα με τα Παρισινά φιγουρίνια, που έπρεπε να την έχεις αγκαζέ και διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή…» συλλογιέται  ματαιόδοξα μία από τις ηρωίδες.

·         Ενώ μια άλλη, πλούσια,  δυναμική που παίρνει τις καταστάσεις στα χέρια της,  προνοεί για  να προφυλαχτεί από την κατακραυγή,  αφού γνωρίζει ότι «δεν το’ χει σε τίποτα τούτος εδώ ο παλιόκοσμος ο υποκριτής, ο φορές –φορές δουλικός- που σου κάνει υποκλίσεις, που φέρεται με το «σας» και με το «σείς»- μόλις λίγο-λίγο πέσεις να σε πατήσει κάτω και να σε διαλύσει!»  Διαχρονική διαπίστωση. Στοιχείο των μικρών κοινωνιών, κυρίως, που εξακολουθεί να ισχύει.

                                   Για όλα τα γούστα

·         Η  Κανιτσάκη ξεδιπλώνει το μυστήριο του εγκλήματος με την γνωστή μαεστρία της στο είδος. Ταυτόχρονα όμως,  μέσα από την άρτια αφηγηματική η τεχνική της, ο αναγνώστης μπορεί να απολαύσει  μέσα από λυρικούς οίστρους της συγγραφέως υπέροχες περιγραφές των τοπίων της Σάμου. Και  επίσης να μάθει πολλά, άγνωστα στους πολλούς, αληθινά ιστορικά στοιχεία ηγετών, επαναστάσεων, κοινωνικής δομής , τοπικής οικονομίας.  

·          Όλων των ειδών οι τρικυμίες μιας κοινωνίας, οι προσωπικές των απλοϊκών  αλλά  και θυμόσοφων ηρώων της, αποκαλύπτονται.  Η ιστορία του τόπου από αρχαιοτάτων χρόνων. Η πρόοδος, η οπισθοδρόμηση μετά από απανωτούς πολέμους. Η Κανιτσάκη μέσα από τις ιστορίες των ηρώων της ιστορεί και την σταδιακή μετάβαση των «Καρλοβασίων»  σε αστική, βιομηχανική κοινωνία από αγροτική που ήταν.

·          Οι τοπικές λαογραφικές και γαστρονομικές συνήθειες. Οι  μυρωδιές από τις Σαμιώτικες τηγανίτες και τα μπουρέκια… σου σπάνε πολλές φορές την μύτη.

·         Τα τοπικά προϊόντα. Το φημισμένο γλυκόπιοτο Σαμιώτικο κρασί αλλά και η «Δίκαια κούπα»  για να εμποδίζεται το μεθύσι. Η γιορτή του τρύγου. Τα περίφημα, τότε, καπνά του νησιού.  Το λάδι και η πρόοδος των ατμοκίνητων ελαιοτριβείων. 

·         Το θαυμαστό  ιππήλατο τραμ(τροχιοδρόμος) που υπήρχε στην Σάμο το...1905(!!!πόσοι το γνωρίζαμε;) για να μεταφέρει κυρίως καπνά στα λιμάνια του νησιού και φυσικά ήταν ένα μοντέρνο μέσον μεταφοράς. Η Γαλλική σχολή του Αγίου Ιωσήφ  στην Σάμο (1905) που θυμίζει την αντίστοιχη στα Χανιά μας που είχε προηγηθεί (1852).

·         Ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα που μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες όλων των αναγνωστών. Ένα  βιβλίο για όλα τα γούστα, θα λέγαμε.                              

                                                    Ποια είναι   

·         Η Αθηνά Κανιτσάκη,  είναι γνωστή στο αναγνωστικό κοινό των Χανίων τόσο από τα βιβλία , τις εικαστικές της επιδόσεις όσο και τα τελευταία χρόνια από την καθημερινή της, σχεδόν, αρθογραφία στα Χανιώτικα Νέα αλλά και την ενεργή συμμετοχή της στην πολιτιστική ζωή της πόλης.

·         Καθηγήτρια Αγγλικών. Αφιέρωνε όμως πάντα χρόνο για διάβασμα και ζωγραφική. Ζωγραφίζει έργα κυρίως χαρακτικά και μικτής τεχνικής. Η ίδια έχει φιλοτεχνήσει και όλα τα εξώφυλλα των βιβλίων της. Τα οποία είναι: Τα «Παιδικά μου χρόνια», «Η Παγάνα», «Μήκων εξ’ Ελαφαντοστούν»,  «Η Ωραία Κυρία», «Βάραθρο», «Το Κλεμμένο Κοράλλι» και η «Κλεμμένη Ευτυχία», «68 ξεχωριστές ιστορίες», «Ψηφίδες», « Εύθυμες Προσεγγίσεις». Είναι παντρεμένη με τον Μανώλη Κανιτσάκη και έχει δύο κόρες. Την Χριστίνα , ζωγράφο, και την Γιούλα, φιλόλογο.

     Δημοσιεύτηκε Χανιώτικα Νέα 11-2-14 και nanosk.blogspot. gr