Τρίτη, Απριλίου 09, 2013

Υποκειμενικές αλήθειες, δημιουργική φωτογραφία Στην έκθεση της φωτογραφικής ομάδας FOG

Εκθέτουν: Γιώργος Αναστασάκης, Στέλιος Μπακλαβάς, Μιχάλης Πολυχρονάκης Με μεγάλη προσέλευση πραγματοποιήθηκαν το περασμένο Σάββατο 6-4-13, τα εγκαίνια της έκθεσης της φωτογραφικής ομάδας FOG (ομίχλη), με τίτλο «ΕΡΜΗΝΕΙΑ» στην αίθουσα τέχνης Βάσως Μυλωνογιάννη. • Βέβαια είναι γνωστό ότι οι Χανιώτες είναι φιλότεχνοι. Ωστόσο, η υπογράφουσα έχοντας μια εικόνα των «θεατών» των περισσότερων και ποικίλων εκθέσεων τέχνης, τα τελευταία 30 χρόνια στα Χανιά, εκτιμά ότι έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό και έχει αυξηθεί ο αριθμός των φιλότεχνων ενώ υπάρχει μεταβολή και στις ηλικιακές ομάδες που πλέον επισκέπτονται εικαστικές εκθέσεις. Στα προχθεσινά εγκαίνια, δηλαδή, πέραν των «παραδοσιακών» γνωστών φιλότεχνων και παραγόντων που ασχολούνται με ανάλογες πολιτιστικές –πολιτισμικές δράσεις, υπήρχε μαζική και «ζωντανή» παρουσία νέων φιλότεχνων. Νέων προσώπων αλλά και νέων ηλικιακά. • Γεγονός που καταδεικνύει ότι στα Χανιά υπάρχει μεγάλος αριθμός πολιτών που ενδιαφέρονται για αυτές τις δραστηριότητες. Είτε για απόκτηση ακαδημαϊκής γνώσης, είτε γιατί είναι συλλέκτες (η κρίση βέβαια έχει πλήξει κι αυτούς). Η αύξηση αυτή οφείλεται στην έκρηξη της πολιτιστικής –πολυπολιτισμικής δραστηριότητας που δημιουργήθηκε σταδιακά στην πόλη μας από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και μετά. Υποκειμενικές αλήθειες της FOG • Στην μεγάλη προσέλευση στην έκθεση της FOG συντελεί και το γεγονός ότι και οι τρεις φωτογράφοι που παίρνουν μέρος έχουν μεγάλη γενική αναγνωρισιμότητα. Και, καθένας απ' αυτούς έχει και ένα «πιστό» κοινό που παρ-ακολουθεί το έργο του. Η φωτογραφική ομάδα FOG είναι σχετικά νεοσύστατη. Συστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2010 και αποτελείται από 4 μέλη. Εξ’ αυτών ο ένας, ο Κωστής Πετράκης δεν συμμετείχε σ αυτήν την έκθεση. Oι άλλοι τρεις είναι : Ο Γιώργος Αναστασάκης, ο Στέλιος Μπακλαβάς και ο Μιχάλης Πολυχρονάκης. • Όπως γράφει, λοιπόν, σε ένα κοινό «αντί μανιφέστου» κείμενό της, η ομάδα FOG, «..ζυμώθηκε μεταξύ πειραγμάτων και συζητήσεων για εικόνες …τα μέλη ένωσαν τις δυνάμεις και τις δεξιότητές τους προκειμένου να εξελίξουν την δουλειά τους και να συμβάλλουν στην κινητικότητα της φωτογραφικής δημιουργίας στο γεωγραφικό χώρο που δραστηριοποιούνται». • Επί της ουσίας της φωτογραφικής τέχνης, τα μέλη δηλώνουν στο κείμενο αυτό, ότι « …Η διαφορετική οπτική του κάθε μέλους όπως και η ρητορική των εικόνων του έρχονται να συμβάλλουν σε ένα πολύ χρήσιμο διάλογο….. Έτσι όταν διαφορετικοί φωτογράφοι συγκεντρώνονται για να δείξει ο ένας στον άλλο την δουλειά του, το αποτέλεσμα είναι ένα σύνολο από υποκειμενικές αλήθειες….» • Αυτές οι υποκειμενικές αλήθειες , λοιπόν, είναι φανερές στην φωτογραφική τους έκθεση «ΕΡΜΗΝΕΙΑ» όπου εκτίθενται 31 συνολικά έργα τους. Δέκα του Μιχάλη Πολυχρονάκη, δέκα του Γιώργου Αναστασάκη, και έντεκα του Στέλιου Μπακλαβά. • Απαντώντας σε ερώτηση της στήλης σχετικά με το τι κοινό έχουν οι τα μέλη της ομάδας FOG, ο Γιώργος Αναστασάκης εστίασε στην διαφορετικότητα εκάστου η οποία όμως τους επιτρέπει να συνδιαλέγονται. Ο Στέλιος Μπακλαβάς εστίασε στην κοινή αγάπη τους για την δημιουργική φωτογραφία και την αλληλο-επικοινωνία που λειτουργεί ως πηγή ενέργειας. Ενώ, ο Μιχάλης Πολυχρονάκης εστίασε στο φαινομενικά ετερόκλητο της τέχνης εκάστου καθώς υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία που αναδεικνύονται στο «αντι-μανιφέστο» της ομάδας. Το «Άδυτο» • Στα δέκα έργα από την σειρά «Άδυτο» που εκθέτει, ο Μιχάλης Πολυχρονάκης, μας υποδέχεται με τις δικές του υποκειμενικές αλήθειες. Κατά την γνώμη μας η υποκειμενική αλήθεια του Πολυχρονάκη, παραμένει ίδια. Εδώ και χρόνια. Ανεξάρτητα αν το θέμα του αλλάζει. Είναι η αλήθεια του εσσαεί στοχαστή. Ο Πολυχρονάκης στοχάζεται τις χιλιετηρίδες του παρελθόντος που άφησαν το αποτύπωμα τους στα πράγματα. Στοχάζεται το παρόν και προσπαθεί να δει το μέλλον μέσα από τις αλήθειες που μπορούν να μεταφέρουν άδυτα χώρων- ίσως και σε … εκατό χρόνια από σήμερα. Τις ίδιες αλήθειες άλλωστε μας έχει πει εδώ και χρόνια με τη σειρά «Ταμπακαριά», με το «Ναυάγιο», «Το σαπουναριό», τα Ερείπια. Στην τωρινή έκθεση «ΕΡΜΗΝΕΙΑ» μας «επιτρέπει» την είσοδο στο ...«άδυτο» εγκαταλελειμμένων χώρων συνεταιριστικών οινοποιητικών ενώσεων αποτυπώνοντας εικόνες από τις «πληγές» τους, απολιθωμένες εικόνες αναπαραστάσεων από τα χρόνια λειτουργίας τους μαζί με …συνειρμικές εικόνες σπηλαίων με σταλαγμίτες . • Εικόνες, δηλαδή, που μόνο το δικό του «κλικ» βλέπει. Και έτσι καταφέρνει να τις δούμε κι εμείς. Ο Πολυχρονάκης, όπως έχει γράψει η κριτικός Πέγκυ Κουνενάκη, «διεκδικεί μία ξεχωριστή θέση στο χώρο της εικαστικής φωτογραφίας..» Την οποία υπηρετεί με πιστά με λιτότητα και συνέπεια. • Γι' αυτό άλλωστε σε βιβλίο που πρόσφατα έγραψε με τίτλο «Φωτο-γραφήματα» στα στοχαστικά λιτά και κατανοητά κείμενά του δεν έχει βάλει καμία φωτογραφία του, εκτός εκείνης του εξωφύλλου. • Σχετικά με τα έργα που εκθέτει τώρα με τίτλο «Άδυτο», ο Πολυχρονάκης σε ένα επεξηγηματικό - κατανοητό κείμενο (χωρίς τις γνωστές περικοκλάδες που καταλαβαίνουν μόνο οι «μυημένοι» στην τέχνη) αναφέρει: « Η περιπέτεια της φωτογραφίας για μένα ξεκίνησε μέσα από την εμμονή μου για την εξερεύνηση των σπηλαίων. Χαιρόμουν να φωτογραφίζω τα «εκθέματα» της εκάστοτε μυστικής, σκοτεινής και υπόγειας «φυσικής γλυπτοθήκης» που ανακάλυπτα…».Και καταλήγει : «…Άλλωστε η προτίμησή μου στο είδος της φωτογραφίας, όπου ο ορατός-πραγματικός κόσμος υπάρχει μόνο και μόνο για να μεταμορφωθεί σε απεικόνιση-αντανάκλαση ενός εσωτερικού, φευγαλέου, ιδεατού κόσμου, δεν οδηγεί κατ’ εύθείαν στα βάθη της Πλατωνικής σπηλιάς;» Όνειρα στον ερειπωμένο μας ύπνο • Ο Στέλιος Μπακλαβάς εκθέτει 11 έργα με τίτλο «Όνειρα στον ερειπωμένο μας ύπνο». Ο φωτογράφος προσελκύει το βλέμμα του θεατή χωρίς στην πραγματικότητα να είναι «ευανάγνωστη» η σύνθεση μέσα από την οποία προκύπτει το έργο του. Σε πρώτη ματιά, εκείνο που σε γοητεύει είναι οι συνθέσεις των αντιθέσεων του. Παράδειγμα η σύνθεσή που απεικονίζει την γιαγιά ενός έργου ζωγραφικής με μία μικρούλα που βρέθηκε θεατής του έργου. Ακόμα και την τετράχρονη εγγονή μου εντυπωσίασε. • Όμως πρόκειται για μια ιδιαίτερη τεχνική σύνθεση. Καθώς τα έργα του βασίζονται μεν σε εκθέσεις έργων ζωγραφικής-γλυπτικής και παραστάσεις άλλων τεχνών ίσως (όπως ο χορός της ομάδας ΣΥΝ-ΚΙΝΗΣΗ της συντρόφου του Σοφίας Φαλιέρου). Αλλά εκείνος παρεμβαίνει και «στήνει» εκεί ένα δικό του φωτογραφικό κάδρο- άμεσα και στιγμιαία. Μετά το «κλικ» της μηχανής του η εικόνα που αποτυπώνει σε τίποτα δεν μοιάζει πλέον ούτε με το πρωτότυπο έργο τέχνης μιας έκθεσης ούτε με τον θεατή του έργου, που συνήθως γίνεται «μοντέλο» του δημιουργικού στησίματος του καλλιτέχνη φωτογράφου. Είναι πλέον το δικό του έργο, η δική του έκθεση. Η όχθη του Αχέροντα • Ο Γιώργος Αναστασάκης είναι ο μικρότερος, ηλικιακά, των τριών εικαστικών και επαγγελματιών φωτογράφων. Από την ανάγνωση του βιογραφικού του και την εθελοντική εργασία που προσφέρει σε διάφορες κοινωνικές ομάδες γίνεται κατανοητή η επιλογή του θέματός του που έχει να κάνει με τον προβληματισμό του για την τύχη αυτών των κοινωνικών ομάδων, όπως των μεταναστών. Επομένως δεν είναι τυχαία η επιλογή του να σκηνοθετήσει τις περισσότερες εικόνες του παρόχθια. Οι εικόνες αυτές, κατά την δική μας ερμηνεία, αναδεικνύουν τον προβληματισμό του (τον οποίο ο φωτογράφος προσπαθεί να μεταφέρει στο ευρύ κοινό για να ανατραπούν οι προκαταλήψεις που μας έχουν σκοπίμως καλλιεργηθεί. • Τα έργα του Γιώργου Αναστασάκη, εικαστικά σκηνοθετημένα, φαίνεται να στοχεύουν στην καινοτομία κοινωνικής παρέμβασης μέσω φωτογραφικού εικαστικού «ντοκουμέντου». Το οποίο βέβαια είναι υποκειμενικό καθώς σκηνοθετείται από τον φωτογράφο για το στιγμιαίο «κλικ» του. • Ούτε είναι τυχαίο, επίσης, που στο δικό του κείμενο παρέμβασης για την έκθεση αυτή της FOG, αναφέρεται σε κείμενα του γνωστού Σλοβένου φιλοσόφου, κριτικού και θεωρητικού Ζίζεκ. Και είναι προφανές ότι με κείμενό του που συνοδεύει τα έργα της έκθεσης συνδέει την δουλειά του με μια φράση του Βιργίλιου που και ο Ζίζεκ χρησιμοποιεί σχετικά με τον μύθο του Αχέροντα.(… Acheronta Movebo – I will move the Infernal region) • Όπως θυμόμαστε ο μύθος θέλει τον βαρκάρη-χάρο να κατευθύνει τις ψυχές στην Αχερουσία λίμνη μόνο αφού είχε εισπράξει το οφειλόμενο αντίτιμο από για τις υπηρεσίες του μόλις έφτανε η ψυχή στην όχθη του Αχέροντα. Αυτό το αντίτιμο είχαν φροντίσει οι συγγενείς του νεκρού να το τοποθετήσουν στη γλώσσα του κεκοιμημένου. Φανερός, λοιπόν, ο συνειρμός του με το σύγχρονο δουλεμπόριο ψυχών. Και πολύ επιτυχημένη η δημιουργικά σκηνοθετημένη φωτογραφία του με το ευρώ-οβολό στο στόμα του μετανάστη για τους πάσης φύσεως δουλεμπόρους. Δημοσιεύτηκε Χ.Ν. 9-4-13

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου