Στην έκθεση ιστορικής φωτογραφίας Μια ιστορία με πολλές πολυ-πολιτισμικές σελίδες Με επίκεντρο το Δημοτικό «καφέ κήπος» • Ενθουσιασμός από τα δρώμενα δεκαετίας του ’50 • Μουσική πανδαισία από την Χορωδία Μαντολινάτα Χανίων.

Αμυγδαλα σε μουρνόφυλλα, Κρητική τσικουδι..λουκούμια Σε ένα ανα-βάπτισμα της χανιώτικης πολιτισμικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης που αφορά στο Δημοτικό Κήπο Χανίων και ιδιαίτερα στο ιστορικό του Kαφέ, στόχευσε και πέτυχε η έκθεση ιστορικής φωτογραφίας που εγκαινιάστηκε προχθές στο κτίριο του Δημοτικού «καφέ κήπος». • Η Χανιώτικη κοινωνία γέμισε ασφυκτικά το χώρο του Δημοτικού Kαφέ αλλά και της πλατείας και τίμησε την εκδήλωση μνήμης και συνέχειας που διοργανώθηκε από την δ/νση του «καφέ» με την ευκαιρία των εγκαινίων της έκθεσης. Τιμή που της ανταποδόθηκε από την προσεγμένη διοργάνωση και την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε η διεύθυνση και το προσωπικό του καφενείου να φιλοξενήσει όσο μπορούσε καλύτερα τους εκατοντάδες Χανιώτες που προσήλθαν. • Η πρωτοβουλία τόσο της έκθεσης όσο και της παράλληλης υλοποίησης πολιτισμικών δρώμενων που είχαν αναφορά στην δεκαετία του ’50, ανήκει στον φιλοπρόοδο επιχειρηματία του ιστορικού καφέ, τον κ. Βασίλη Σταθάκη. Ο οποίος τόλμησε να αναμετρηθεί με τον «ζωντανό» (για πολλούς από εμάς), «μύθο» των ημερών πολιτισμικής και καλλιτεχνικής δόξας του «καφέ» κατά την δεκαετία του ’50, και να φέρει… ισοπαλία. • Πολύτιμη βοήθεια βέβαια του παρασχέθηκε από «ζωντανές» μαρτυρίες Χανιωτών (που αναφέρθηκαν ονομαστικά στον σύντομο και ταπεινόφρονα ευχαριστήριο χαιρετισμό του). Το κύριο όμως βάρος σήκωσε η γνωστή μας για την επί πολλά χρόνια συνεισφορά της στα πολιτιστικά και πνευματικά δρώμενα των Χανίων, ειδική συνεργάτης των Γενικών Αρχείων του Κράτους, η κυρία Ζαχαρένια Σημανδηράκη που επιμελήθηκε την έκθεση και τεκμηρίωσε, τα ιστορικά γεγονότα με την ομιλία της και την ταυτόχρονη προβολή κατατοπιστικών διαφανειών. Εργαλείο ανάπτυξης • Από τον καθιερωμένο χαιρετισμό των εκπροσώπων των συνδιοργανωτών ξεχωρίσαμε τον σύντομο χαιρετισμό της προέδρου του διαπολιτισμικού Ευρωμεσογειακού κέντρου της Unesco κυρίας Τιτίκας Στασινοπούλου. Επειδή έκανε μία πραγματικά επίκαιρη και ρεαλιστική παρατήρηση. Επισήμανε, δηλαδή, ότι η αθρόα συμμετοχή και ευαρέσκεια στα πρόσωπα όλων αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι ο πολιτισμός, η πολιτιστική μας κληρονομιά και παράδοση είναι και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο ανάπτυξης. Ειδικά στους σημερινούς χαλεπούς, οικονομικά και αξιακά, καιρούς. Ιστορικό παρελθόν και μέλλον • Η έκθεση ιστορικής φωτογραφίας, μόνιμη πλέον στις αίθουσες του, θα επικοινωνεί την ιστορία και την παράδοση του χώρου σε ντόπιους και ξένους θαμώνες και επισκέπτες. Επικοινωνεί, δηλαδή, το ιστορικό του παρελθόν και παράλληλα δημιουργεί το ιστορικό μέλλον προσθέτοντας στις δράσεις του τα στοιχεία της σύγχρονης και αυριανής πολιτισμικής μας παράδοσης. Μαζί δε με το έντυπο και ηλεκτρονικό πληροφοριακό υλικό η ιστορία του χώρου μπορεί να αναζητηθεί και στην ιστοσελίδα του «καφέ» (μέσω της οποία μεταδόθηκε και ζωντανά η εκδήλωση και θα βρίσκεται στην κατηγορία «βίντεο») στη δ/νση http://www.kiposcafe.gr. • Όλα αυτά τεκμηριώνουν ιστορικά ότι το «Καφέ κήπος» κατατάσσεται, «ιστορικό και σύγχρονο δικαιώματι», ως ένα ιστορικό καφέ της χώρας και ως ένα, μέσα στα δέκα -δεκαπέντε, από τα ιστορικά «καφενεία» της Ευρώπης. Πολιτισμικά δρώμενα • Ποια ήταν τα πολιτισμικά δρώμενα μέσα από τα οποία δόθηκε το «χρώμα» βραδιάς της δεκαετίας του ’50, εκτός από τα μαγευτικά ρετρό τραγούδια της Χορωδίας Μαντολινάτας Χανίων; • Πρώτα-πρώτα το προσωπικό του «Καφέ» ήταν ντυμένο όπως σε επίσημες εκδηλώσεις της δεκαετίας του ’50 (εκθέτεται και σχετική ιστορική φωτογραφία αλλά και προχθεσινή που πλέον θα παραβάλλεται). Φορούσαν δηλαδή άσπρο σακάκι και μαύρο παντελόνι. Με γραβάτα οι σερβιτόροι και σμόκιν οι βοηθοί. • Σε όλα τα τραπέζια υπήρχαν «φρέσκα παγωμένα αμύγδαλα» πάνω σε φύλλα μουριάς ακριβώς σαν αυτά που πουλούσαν στο παρελθόν τα παιδάκια όπως είχαμε γράψει στην στήλη στα Χ.Ν. στις 17 Ιουλίου. Μαζί και ένα τυποποιημένο καραφάκι Κρητική τσικουδιά με το σήμα του δημοτικού «Καφέ Κήπος» και ένα πιάτο… λουκούμια. • Επίσης το «μενού» του καφέ, εμπλουτίστηκε (και αυτό θα είναι επίσης μόνιμο εφεξής) με παραδοσιακά γλυκά και ποτά σαν αυτά που είχαμε τότε. Δηλαδή … τα κλασικά υποβρύχια-βανίλιες, γλυκά του κουταλιού, σεράνο, σοκολατίνες, μπιράλ, γκαζόζες κ. ά. Όλα αυτά προσφέρθηκαν ως κέρασμα των εγκαινίων σε όλους . Φυτέψτε γιασεμί • Κατά την δεκαετία του ’50 αλλά και αργότερα, υπήρχαν παιδιά και στον δημοτικό κήπο αλλά όχι μόνο, που πουλούσαν γιασεμιά περασμένα από κλωστή για τις μπουτονιέρες των κυριών (και τα ταξί μας τα περνούσαν στους καθρέπτες τους κάθε απόγευμα). Έγινε, λοιπόν, προσπάθεια να βρεθούν και προχθές γιασεμιά και να μοιραστούν ως σχετικό πολιτισμικό δρώμενο της εποχής. Δυστυχώς φαίνεται ότι τα γιασεμιά αρχίζουν να σπανίζουν στην πόλη των γιασεμιών. Αξίζει, λοιπόν, να γίνει μία εκστρατεία από την δημοτική αρχή και άλλες τοπικές οργανώσεις για να παρακινηθούν οι Χανιώτες να φυτέψουν ξανά γιασεμί -έστω σε γλάστρες στα μπαλκόνια τους. Ώστε τα Χανιά μας να συνεχίσουν να είναι η πόλη των γιασεμιών και των λουλουδιών. • Δίνοντας το παράδειγμα, η δ/νση του «καφέ» φύτεψε ήδη δυο νέα γιασεμιά. Ιστορικά καφέ της Ευρώπης • Ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό ότι στην Ευρώπη υπάρχουν συγκεκριμένα «καφέ» που χαρακτηρίζονται ιστορικά. Απ’ αυτά τα καφέ πέρασαν διάσημοι διανοούμενοι, συγγραφείς, ποιητές, πολιτικοί, καλλιτέχνες για να πιούν τον καφέ τους, να συνομιλήσουν αλλά και να δημιουργήσουν. Αυτή την ιστορική πολιτισμική κληρονομιά διαχειρίζονται με σεβασμό οι επιχειρηματίες αυτών των «καφέ». Δημιουργώντας μια άτυπη «αλυσίδα» ιστορικών ευρωπαϊκών καφέ. • Σ’ αυτήν την αλυσίδα είναι πλέον βέβαιο ότι εντάσσεται το «Καφέ κήπος» λόγω της ιστορίας και του ανάλογου σεβασμού στην πολιτιστική μας κληρονομιά και παράδοση, η οποία τεκμηριώθηκε αναλυτικά από την κυρία Σημανδηράκη. • Επομένως η άτυπη ένταξή του στα ιστορικά καφέ της Ευρώπης, είναι πλέον γεγονός. Απομένει η τυπική δημιουργία (με την σφραγίδα και την συνεργασία όλων των ιστορικών ευρωπαϊκών «καφέ») μιας «αλυσίδας» συνεργασίας. Ώστε αυτά τα «καφέ» να φέρουν ένα ανάλογο σήμα και να υλοποιούν πολιτιστικές ανταλλαγές πολιτισμικών δράσεων. Και όπως όλοι καταλαβαίνουμε αυτό θα βοηθήσει -αδαπάνως για τον Τουρισμό μας και με προσπάθειες μόνο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας -στην προβολή των Χανίων και της Ελλάδας μας. Είναι μια φιλόδοξη πρόταση που ευχόμαστε να «περπατήσει». -------------------------------------------------------------------------------- Μουσική πανδαισία • Σπουδαία πολιτιστική αναδρομή ήταν η μουσική πανδαισία που απολαύσαμε με καντάδες αλλά και τραγούδια εποχής των Τώνη Μαρούδα και Νίκο Γούναρη που ερμήνευσε η Χορωδία Μαντολινάτα Χανίων με τον μαέστρο της Αντώνη Κωστουράκη. • Μια χορωδία που πρεπίζει τα τελευταία χρόνια και τα Χανιά και την χορωδιακή μουσική μας προσφέροντας αφιλοκερδώς στο ντόπιο πολιτισμό. Και πλέον έχει εδραιώσει την θέση της ως σημαντικός τοπικός πολιτιστικός φορέας. ------------------------------------------------------------------------------- Η ιστορία του • Στις πολλές ιστορικές σελίδες της ιστορίας του Δημοτικού Κήπου και δημοτικού καφέ αναφέρθηκε στην τεκμηριωμένη ομιλίας της η κυρία Ζαχαρένια Σημανδηράκη. Μια ομιλία φτιαγμένη έτσι που να αναδεικνύει την ιστορική αλήθεια (με την προβολή και σχετικών διαφανειών) αλλά ταυτόχρονα να μας «ταξιδεύει» στα χρόνια που οι Χανιώτες έδιναν εδώ λογοτεχνικά, πολιτικά , πολιτιστικά και -βεβαίως- «γλυκόξινα» ραντεβού. Βετεράνος πλέον σ’ αυτά η Ζαχαρένια μας έκανε πολλές φορές να ενθουσιαστούμε, να δακρύσουμε αλλά και να γελάσουμε αναθυμούμενοι πλατωνικές ιστορίες των φίλων αλλά και δικές μας. Η κυρία Σημανδηράκη έκανε μία πλήρη περιγραφή του τότε Δημοτικού Κήπου αλλά και των πολλών πολιτιστικών και πολιτισμικών δράσεων στους χώρους του ξεκινώντας από το 1870 που δημιουργήθηκε ο Δημοτικός Κήπος από τον Ρεούφ Πασά. • Μεταξύ άλλων, ανέφερε «… Στην βορειοδυτική γωνιά του Κήπου (λίγο πιο δίπλα από τη θέση της σημερινής στρατιωτικής λέσχης), κτίζεται το 1898 από τον Σακήρ Πασά, ένα άκομψο και χονδροειδές κτίσμα για συγκεντρώσεις, και αυτό γιατί ο Πασάς αποφάσισε να αρχίσει σειρά θεατρικών παραστάσεων….. Η αίθουσα, κτίστηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και χρησίμευσε σαν θέατρο, κυβερνητικό τυπογραφείο, αίθουσα χορών κλπ. Στο κτήριο αυτό στο κέντρο του Κήπου όμως λειτούργησε και η Κρητική Βουλή. • Σταθμοί για το «Καφέ Κήπος» στους οποίους αναφέρθηκε ήταν επίσης : «1900: Η Α΄ Διεθνής Έκθεση των Χανίων στον Δημοτικό Κήπο με 701 Εκθέτες, από την Κρήτη, την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό είναι γεγονός μοναδικό για την Κρήτη. 1905: Μέσα στο Δημοτικό Κήπο λειτουργούσε καφενείο, ενώ το 1905 οι τότε ενοικιαστές του Κ. Μανωλικάκης και Δ. Σαββάκης, έφεραν και λειτούργησαν τον πρώτο κινηματογράφο της πόλης.. Το χειμώνα του 1918, ο Δήμος Χανίων αναθέτει στον γεωπόνο και δενδροκόμο του Αγροκηπίου Κωνσταντίνο Σπάη, την ανακαίνιση του Κήπου… Το 1928 ένα μέρος από τα φυτά που στάλθηκαν από την Αθήνα για να φυτευτούν στην αυλή του σπιτιού του Ελευθερίου Βενιζέλου, φυτεύονται και στον Κήπο. 1924-1927: Κατασκευάζεται το Ρολόϊ της πόλης στην βορειανατολική γωνιά του Δημοτικού Κήπου των Χανίων. 1936: Στον Δημοτικό Κήπο από τον επιχειρηματία Ανδρέα Χατζηδάκη δημιουργείται το κτίριο, που φιλοξενεί έως και σήμερα το «Καφέ Κήπος». Πρόκειται για το μοναδικό ιστορικό καφέ στην Ελλάδα, με πλούσιο ιστορικό παρελθόν, αφού στο χώρο του φιλοξενήθηκαν προσωπικότητες όπως Ελευθέριος Βενιζέλος, Σοφοκλής Βενιζέλος, Νικήτας Βενιζέλος, Νίκος Καζαντζάκης, καλλιτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών που βρήκαν φιλόξενη στέγη εκεί. Για δεκαετίες το «Καφέ Κήπος» αποτελεί ένα αξιόλογο πολιτιστικό χώρο προσφέροντας «έργο» στην τοπική κοινωνία, συνδυάζοντας με τον ιδανικότερο τρόπο την μοναδικότητα ψυχαγωγίας μικρών και μεγάλων (διαγωνισμοί φωνητικών ταλέντων, μουσικές βραδιές, διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις , φεστιβάλ). Σε πολλές από τις παραπάνω εκδηλώσεις συμμετείχαν σπουδαίοι καλλιτέχνες όπως Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Βογιατζής, Σταύρος Παρούσης, Τζένυ Βάνου και πολλοί άλλοι. 1968: Την διεύθυνση του «Καφέ Κήπος» αναλαμβάνει ο Κεφαλλονίτης Γεράσιμος Μπονάνος, ο οποίος έχει την εκμετάλλευση της επιχείρησης για την επόμενη εικοσαετία. 1988: Στις 9 Απριλίου αναλαμβάνει την επιχείρηση του «Καφέ Κήπος» ο εργαζόμενος έως τότε στο πόστο του υπεύθυνου λειτουργίας του χώρου Βασίλης Σταθάκης, δίνοντας νέα πνοή στην μορφή και την όλη φιλοσοφία του χώρου. Με σεβασμό στην παράδοση, αλλά με υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις επεκτείνονται οι δραστηριότητές του και στην παροχή υπηρεσιών catering. 1990: Ιδρύεται η πρώτη στην Κρήτη επιχείρηση παροχής υπηρεσιών catering με την επωνυμία «Κήπος Catering». 2005: Το «Καφέ Κήπος» οργανώνει την πρώτη πανελλήνια βραδιά βάφλας με μοναδική επιτυχία και συγχρόνως προστίθεται στο λογότυπο «Κήπος Καφέ» ο διακριτικός τίτλος «Waffla΄s House» που παραχωρείται με την μέθοδο του franchising σε όλη την Ελλάδα και Κύπρο. 2012: μέχρι σήμερα διοργανώνονται στο «Καφέ Κήπος» φιλολογικές βραδιές, εικαστικά δρώμενα και γαστρονομικά φεστιβάλ».