« {…Σε ένα τέτοιο δρόμο, που είχε την τιμή να φιλοξενεί γιατρούς, ανώτατους δικαστικούς, στρατιωτικούς μα και τραπεζικούς υπαλλήλους, του δήμου, εκπαιδευτικούς και μεσαίους επαγγελματίες,καθώς και φούρναρη και παντοπώλη, ακούμπησα το αφήγημά μου…} {…Κι αφού κάθε κήπος έχει μια φωλιά για τα πουλιά και ένας δρόμος είναι μια καρδιά για τα παιδιά…Εναπόθεσα εκεί την καρδιά των παιδικών χρόνων μου και όχι ΜΟΝΟ…» Νεφέλη Ευαγγέλου
Με ένα ακόμα, το φετινό τέταρτο βιβλίο της, επανέρχεται στα τοπικά-ελληνικά γράμματα η Νεφέλη Ευαγγέλου- όπως είναι το ψευδώνυμο της συγγραφέως της αυτοβιογραφικής μυθιστορίας «Στην οδό Ι Καποδίστρια» .
· Είχα την ευκαιρία να διαβάσω πρόσφατα ένα από τα πρώτα αντίτυπα αυτού του βιβλίου που κυκλοφόρησε φέτος το καλοκαίρι.
· Ομολογώ ότι ο πρώτος λόγος που με «τράβηξε» να το διαβάσω ήταν ο τίτλος του βιβλίου. Καθώς μου αρέσουν πολύ τα βιβλία που αναφέρονται στα Χανιά μας.
· Είναι επίσης ο πρώτος –αλλά όχι ο μόνος λόγος- που γράφω αυτήν την βιβλιοπαρουσίαση περισσότερο και επ’ ουδενί βιβλιοκριτική –αξιολόγησή του, αφού όπως κι άλλοτε έχω γράψει και σε άλλη ευκαιρία η ματιά μου είναι πιο πολύ ματιά απλού κοινού αναγνώστη.
· Ο δεύτερος λόγος είναι παρεμφερής. Πρόκειται για την περιγραφή της Νεφέλης Ευαγγέλου στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Όπου μας δίνει το ιστορικό –κοινωνικό περίγραμμα μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται η υπόθεση του μυθιστορήματος γράφοντας: «Η «οδός Καποδίστρια», ξεκινά την αφήγησή της από τα χρόνια του μεσοπολέμου, αν και τα παλαιότερα πρόσωπά της προηγήθηκαν αυτής της εποχής. Φτάνει στον εικοστό αιώνα και θα συνεχίσει, ποιος ξέρει που, όσο υπάρχουν άνθρωποι, όσο αλλάζει η ζωή τους στους καιρούς που έρχονται...»
· Δημοσιογραφικά, δημοσιολογικά, θα το χαρακτήριζα κράμα αυτοβιογραφικής μυθιστορίας και τοιχογραφία παλαιότερης αστικής τάξη των Χανίων. Ηθογραφία, επίσης. Η θέση της γυναίκας, τότε, αλλά και στις πρόσφατες δεκαετίες.
· Κατά την ανάγνωση εκτός από αυτήν την ίδια την ιστορία, μου άρεσαν : Η περιγραφή εποχής από το μεσοπόλεμο και μετά μέσα στην πόλη των Χανίων. Εκδηλώσεις, χοροί, ντύσιμο στην χαρά και στη λύπη. Τα τοπόσημα και όχι μόνο που αναφέρονται και ακόμα καλά κρατούν ως σήμερα. Η στάση Ολύμπια. Ο δημοτικός κήπος, η ΑΒΕΑ, τα δικαστήρια. Το Λύκειο των Ελληνίδων Χανίων. Οι στολές. Λεπτομέρειες για το πώς τις έραβαν οι νοικοκυρές. Εξαιρετικές λογοτεχνικές περιγραφές των κήπων ,των πολλών λουλουδιών και του πράσινου του συγκεκριμένου δρόμου Ι Καποδίστρια –τότε- αλλά και της πόλης . Αυτής που κάποτε λέγαμε πόλη των γιασεμιών και των λουλουδιών. Και η ύπαιθρος, όμως. Παρούσα. Το Θέρισο, Αγία Κυριακή εκκλησία, Ντερές, Λάκκοι.
· Μου άρεσαν οι εξαιρετικές περιγραφές της φύσης, παντού. Στο δρόμο Καποδιστρίου, στην πόλη, στην ύπαιθρο . Νομίζω θα αρέσει σε πολλούς Χανιώτες και όχι μόνο.
Υπόθεση
· Τέσσερις γενιές μιας Χανιώτικης οικογένειας περιλαμβάνει το μυθιστόρημα. Η καθημερινότητά τους έχει όλες τις πολύ ενδιαφέρουσες αναφορές και σε πρόσωπα που είτε ρητά αναφέρονται, είτε υπονοούνται. Στα έθιμα που υπήρχαν και σε μεγάλο βαθμό σώζονται ακόμα. Στις τοπικές συνήθειες και ανταλλαγές στους αρραβώνες, τους γάμους, τις κηδείες. Οι αναφορές στα τοπικά εδέσματα ανάλογα και με την εποχή , τους κοινωνικούς κανόνες και την διαχρονική τους εξέλιξη. Όλα μέσα από ιστορίες που άκουσε στα παιδικά της χρόνια αλλά, κυρίως, αυτές που αποτέλεσαν προσωπικά της βιώματα. Όλα αυτά μαζί με περιγραφές και την εξέλιξη της κοινωνικής ζωής όχι μόνο των συγκεκριμένων συγγενικών οικογενειών αλλά και με ψυχογραφική ανάλυση χαρακτήρων και πράξεων. Και αυτό ακριβώς, η ψυχογραφική ανάλυση και η ψυχολογία ανθρώπων φαίνεται να αποτελεί το …φόρτε της συγγραφέως.
· Ο τρόπος και η γλαφυρότητα γραφής, η ειλικρίνεια απόδοσης συναισθημάτων στους άλλους αλλά και στην ίδια (τώρα στην ωριμότητα ηλικίας της αφηγήτριας) λειτουργούν ως ενδιαφέροντα συνδετικά στοιχεία των ιστοριών.
· Φυσικά η παρουσίαση του κεντρικού προσώπου του βιβλίου, της Ανέλιας, της μάνας της ηρωίδας, κλέβει την παράσταση. Η μάνα της και η σχέση με την οικογένειά της και την ίδια όπως διαμορφώνονταν αυτά στην εξελικτική πορεία της ζωή τους . Το ομολογεί άλλωστε στο τέλος η «αφηγήτρια» όταν, φιλοσοφώντας, λίγο πριν το τέλος ,γράφει! «{…Δεν παύει να πλανιέται η σκιά της αμφιβολίας και της δυσπιστίας στις προθέσεις όλων από όλους, αν και η ζωή είναι όπως την υφαίνουν οι άνθρωποι και η Μοίρα τους, με στημόνι και υφάδι, στον αργαλειό που διάλεξαν…} { …Αυτό ήθελε να πιστεύει, η Νάγια, για την πιο ιερή μορφή της ζωής της, τη μάνα της, και τον εαυτό της, μετά την καταλυτική, υπέροχή συνάντησή τους, «εν ζωή». ….}
Χανιώτικα Νέα 7-9-23
